چه عواملی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند

هر ساله تعداد زیادی در سراسر دنیا مبتلا به سرطان پستان می شوند. هیچ کس نمی داند سرطان پستان در چه زمانی ایجاد شده است، اما آگاهی از ریسک فاکتورها یا عوامل خطر سرطان پستان ممکن است به شما در انجام اقدامات پیشگیرانه برای کاهش ابتلا به بیماری کمک کند. داشتن یک عامل خطر به معنی ابتلای قطعی به بیماری نیست و همه عوامل خطر تأثیر یکسانی ندارند. حتی ممکن است برخی از زنان مبتلا به سرطان سینه، هیچ یک از عوامل خطر را تجربه نکرده باشند.

در صورتی که با عوامل خطر سرطان سینه مواجه هستید، با پزشکتان در رابطه با کاهش ریسک ابتلا به بیماری و غربالگری برای سرطان سینه مشورت کنید.

چه عواملی باعث سرطان سینه می شوند؟

سرطان پستان هنگامی ایجاد می شود که DNA در سلول های پستان جهش یافته یا تغییر می یابد و عملکردهای خاصی که رشد و تقسیم سلولی را کنترل می کنند، غیر فعال می شوند. در بسیاری موارد این سلول های جهش یافته می میرند یا مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار می گیرند. اما برخی از سلول ها از سیستم ایمنی فرار می کنند، رشد کرده و توموری در پستان ایجاد می نمایند.

در حالی که ممکن است علت دقیق سرطان پستان یک فرد ناشناخته باشد، برخی عوامل خطر به شدت با این بیماری در ارتباط هستند، از جمله چاقی و مصرف زیاد الکل. همچنین، افرادی که جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 را به ارث برده اند، در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند.

عوامل خطر شناخته شده سرطان پستان عبارتند از:

عوامل خطر عمومی و کلی ابتلا به سرطان سینه

سالخوردگی: زنان بالای 60 سال با احتمال بالاتری به سرطان سینه مبتلا می شوند. تنها حدود 10 تا 15 درصد مبتلایان به سرطان سینه، از بین زنان زیر 45 سال می باشد. البته، این موضوع ممکن است در نژادها و قومیت های مختلف، متفاوت باشد.

جنسیت: اگر چه هر ساله تعدادی از مردان مبتلا به سرطان سینه تشخیص داده می شوند، اما سرطان سینه 100 برابر بیشتر در خانم ها شایع است.

ژنتیک و سابقه خانوادگی سرطان سینه

سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان سینه، به ویژه در زنانی که مادر، خواهر یا دخترشان مبتلا به سرطان سینه می باشد، ریسک ابتلا به این سرطان را دو برابر افزایش می دهد.

عوامل ارثی: برخی جهش های ژنتیکی ارثی ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهند. جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 شایع ترین علل ارثی ابتلا به این نوع سرطان می باشند. همچنین، جهش های نادر دیگر ممکن است برخی از خانم ها را در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار دهد. آزمایش ژنتیکی می تواند وجود مشکلات ژنتیکی بالقوه را نشان دهد، به ویژه در خانواده هایی که سابقه سرطان سینه دارند.

مشخصات بدن و تأثیر آن بر ابتلا به سرطان سینه

چاقی: بعد از یائسگی، بافت چربی ممکن است در افزایش سطح استروژن نقش داشته باشد و سطح بالای استروژن باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان می شود. افزایش وزن در بزرگسالی و افزایش چربی بدن در اطراف کمر نیز ممکن است بی تأثیر نباشد.

وضعیت بارداری: زنانی که فرزندی نداشته یا در سن بالای 35 سال باردار شده اند، ممکن است شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان داشته باشند. همچنین، فرآیند شیر دادن ممکن است به کاهش خطرات سرطان پستان کمک کند.

تراکم بالای سینه: خانم هایی که بافت چربی کمتری دارند و بافت رشته ای و غدد آنها بیشتر است، در مقایسه با زنانی که سینه های آنها تراکم کمتری دارد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.

برخی تغییرات پستان: برخی از شرایط خوش خیم (غیرسرطانی) پستان ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه شود.

سابقه قاعدگی: زنانی که قاعدگی را در سنین پایین (قبل از 12 سالگی) و یا زنانی که بعد از سن 55 سال، یائسه می شوند، ریسک بالاتری در ابتلا به سرطان سینه دارند. افزایش ریسک ممکن است به علت قرار گرفتن مدت طولانی تری در معرض پروژسترون و استروژن باشد.

تأثیر سبک زندگی بر ابتلا به سرطان سینه

سبک زندگی بدون فعالیت: فعالیت بدنی در قالب یک ورزش منظم به مدت 4 تا 7 ساعت در هفته ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان کمک کند.

نوشیدن زیاد الکل: استفاده از الکل با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان در ارتباط است. این خطر با افزایش مصرف مقدار الکل افزایش می یابد.

درمان های قبلی و تأثیر آن بر ابتلا به سرطان سینه

قرص های ضدبارداری: استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی طی 10 سال گذشته ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد. این ریسک پس از متوقف شدن مصرف قرص ها، کاهش می یابد.

هورمون درمانی بعد از یائسگی (PHT): استفاده از هورمون درمانی ترکیبی بعد از یائسگی، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد. همچنین، هورمون درمانی ترکیبی موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان در مراحل پیشرفته تر خواهد شد.

قرار گرفتن در معرض دی اتیل استیل بسترول (DES): استفاده از DES در گذشته، دارویی که از سال 1940 تا 1971 برای جلوگیری از سقط جنین به زنان باردار داده می شد، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد. زنانی که مادرانشان در دوران بارداری، DES مصرف کرده اند نیز ممکن است کمی با خطر ابتلا به سرطان سینه مواجه باشند.

قرار گرفتن در معرض پرتودرمانی: افرادی که در کودکی یا بزرگسالی رادیوتراپی در قفسه سینه را به عنوان درمانی برای دیگر سرطان ها دریافت کرده اند، ریسک بالاتری در ابتلا به سرطان سینه دارند.

می توان ریسک فاکتورهای سرطان سینه را به گونه دیگر نیز در دوسته قابل تغییر و قابل کنترل و غیر قابل تغییر و غیر قابل کنترل تقسیم بندی نمود.

عوامل خطر سرطان سینه که نمی توان آنها را تغییر داد

برخی از عوامل خطر سرطان سینه هستند که از کنترل ما خارج بوده و نمی توانیم آنها را تغییر دهیم. در صورتی که با این عوامل خطر سر و کار دارید، غربالگری پستان می تواند بهترین راه جهت شکست سرطان سینه باشد. این عوامل غیر قابل تغییر عبارتند از:

• کهولت سن
• جهش ژنتیکی
• سوابق قاعدگی
• داشتن سینه های متراکم
• سابقه شخصی سرطان پستان یا برخی بیماری های غیر سرطانی پستان
• سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان
• درمان های قبلی با استفاده از رادیوتراپی
• مصرف داروی دی اتیل استیل بسترول (DES)

عوامل خطر سرطان سینه که می توان آنها را تغییر داد

برخی از عوامل خطر سرطان پستان ارتباط مستقیمی با سبک زندگی ما دارند. با توجه بیشتر به این عوامل و داشتن نظارت بر سبک زندگی و ترک عادت های اشتباه می توان خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش داد. این عوامل قابل کنترل عبارتند از:

• عدم فعالیت فیزیکی
• اضافه وزن یا چاقی بعد از یائسگی
• مصرف هورمون
• سابقه بارداری
• نوشیدن الکل

تحقیقات نشان می دهد عوامل دیگری مانند استعمال سیگار، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و تغییرات در هورمون ها به علت شیفت کاری شب می تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش  دهد.

جمع بندی

همانطر که ملاحظه فرمودید، ترکیبی از عوامل خطر هستند که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند. برخی از این عوامل مانند اضافه وزن، نداشتن فعالیت فیزیکی، مصرف بی رویه الکل و ... قابل تغییر بوده و می توانید آنها را تحت کنترل داشته باشید. اما برخی دیگر مانند سابقه خانوادگی، سن و سال، درمان های دیگر و ... عوامل غیر قابل کنترل می باشند. توصیه ما به شما این است که با مشورت با پزشک در مورد این ریسک فاکتورها و انجام غربالگری های لازم، خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهید. می توانید با مراجعه به انستیتو کانسر پردیس به عنوان بهترین مرکز غربالگری سرطان پستان در شیراز، با پزشکان مجرب این مرکز مشورت نموده و جهت انجام غربالگری های لازم اقدام نمایید.