کلینک تخصصی سرطان پردیس
سرطان غده لنفاوی چیست؟ | علائم، انواع و روش‌های درمان لنفوم
سرطان غده لنفاوی یا لنفوم، یکی از بیماری‌های مهم سیستم ایمنی بدن است که گاهی با یک تورم ساده در گردن یا زیر بغل شروع می‌شود و ممکن است تا مدت‌ها بدون علامت باقی بماند.
اما چطور بفهمیم این تورم بی‌خطر است یا نشانه‌ای جدی از سرطان؟
تشخیص زودهنگام لنفوم می‌تواند مسیر درمان را کاملاً تغییر دهد و حتی زندگی فرد را نجات دهد.
طبق منابع Mayo Clinic، عوامل زیر با افزایش خطر ابتلا به لنفوم مرتبط هستند:
-
ضعف سیستم ایمنی، به‌ویژه در افرادی که تحت پیوند عضو هستند یا بیماری‌هایی مانند HIV دارند.
-
سابقه خانوادگی: داشتن بستگان نزدیک مبتلا به لنفوم، خطر ابتلای شما را افزایش می‌دهد.
-
عفونت‌های خاص، مانند ویروس Epstein‑Barr (EBV)، عفونت‌های هلیکوباکتر پیلوری یا HIV می‌توانند احتمال ابتلا را بالا ببرند.
-
افزایش سن: برخی انواع لنفوم در افراد مسن (بیش از 60 سال) شایع‌تر هستند، در حالی که مثلاً هوچکین لنفوم ممکن است در دهه‌های جوانی دیده شود.
در این مقاله، به زبانی ساده و دقیق بررسی می‌کنیم:
-
سرطان غده لنفاوی چیست؟
-
سرطان غده لنفاوی چیست؟
-
علائم اولیه سرطان غده لنفاوی چیست؟
-
انواع سرطان غده لنفاوی کدام‌اند؟
-
علت‌ها و عوامل خطر ابتلا به سرطان غده لنفاوی چیست؟
-
روش‌های تشخیص سرطان غده لنفاوی چیست؟
-
درمان سرطان غده لنفاوی چگونه است؟
-
عوارض و پیامدهای سرطان غده لنفاوی چیست؟
سرطان غده لنفاوی چیست؟
سرطان غده لنفاوی، که با نام پزشکی لنفوم (Lymphoma) شناخته می‌شود، نوعی بدخیمی در سیستم لنفاوی بدن است. سیستم لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی ماست و شامل غدد لنفاوی، طحال، تیموس، مغز استخوان و عروق لنفاوی است که نقش اصلی‌اش دفاع از بدن در برابر عوامل بیماری‌زاست.
در لنفوم، نوع خاصی از گلبول‌های سفید خون به نام لنفوسیت‌ها دچار رشد غیرطبیعی و کنترل‌نشده می‌شن. این رشد می‌تونه باعث تشکیل توده در غدد لنفاوی بشه یا به بافت‌ها و اندام‌های دیگر بدن گسترش پیدا کنه.
شاید این مطلب برای شما مفید باشد: متاستاز چیست؟ همه چیز درباره گسترش سرطان به زبان ساده
چگونه می‌توان لنفوم را از تورم ساده غدد لنفاوی تشخیص داد؟
تورم غدد لنفاوی می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که شایع‌ترین آنها عفونت‌ها و واکنش‌های التهابی است. در این موارد، معمولاً تورم با علائمی مانند درد، تب و علائم عفونت همراه بوده و پس از درمان اولیه بهبود می‌یابد. اما در بیماری لنفوم، تورم غدد لنفاوی معمولاً بدون درد بوده و به صورت مداوم باقی می‌ماند.
همچنین، لنفوم ممکن است با علائم عمومی سیستمیک مانند تب‌های مکرر، تعریق شبانه و کاهش وزن غیرقابل توجیه همراه باشد که این موارد نشانه‌های هشداردهنده‌ای برای نیاز به بررسی‌های تخصصی بیشتر هستند.
بیشتر بدانید: چگونه سرطان به دیگر نقاط بدن گسترش می یابد
علائم اولیه سرطان غده لنفاوی چیست؟
سرطان غده لنفاوی (لنفوم) می‌تواند علائم متنوعی داشته باشد که بسته به نوع و مرحله بیماری متفاوت است. شناخت این علائم به تشخیص زودهنگام و درمان موثر کمک می‌کند. برخی از علائم شایع عبارت‌اند از:
-
تورم بدون درد غدد لنفاوی: معمولاً در گردن، زیر بغل یا کشاله ران که بیش از چند هفته باقی می‌ماند.
- تب بدون علت مشخص: تب‌های مکرر و غیرقابل توجیه.
- تعریق شبانه شدید: به گونه‌ای که لباس و ملحفه‌ها خیس می‌شوند.
- کاهش وزن ناگهانی: بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی.
- خستگی مفرط: احساس ضعف و بی‌حالی که با استراحت بهتر نمی‌شود.
- خارش پوست: گاهی همراه با بثورات پوستی.
- درد در ناحیه غدد لنفاوی: در برخی موارد، به خصوص پس از مصرف الکل.
لازم به ذکر است که این علائم می‌توانند در بیماری‌های دیگر نیز دیده شوند و وجود آنها لزوماً به معنای سرطان غده لنفاوی نیست، اما در صورت تداوم و شدت آنها، باید به پزشک مراجعه کرد.
مطالعه بیشتر: سرطان های رایج در زنان بالای 50 سال
انواع سرطان غده لنفاوی کدام‌اند؟
سرطان غده لنفاوی یا لنفوم به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها، روش‌های درمان و پیش‌آگهی متفاوتی دارند:
1.لنفوم هوچکین (Hodgkin Lymphoma)
این نوع لنفوم معمولاً در جوانان و افراد میان‌سال شایع است و با حضور سلول‌های خاصی به نام سلول‌های رید-استرنبرگ شناخته می‌شود. لنفوم هوچکین نسبت به درمان حساس بوده و در بسیاری از موارد با درمان‌های مناسب، امکان بهبودی کامل وجود دارد.
بر اساس گزارش‌های American Cancer Society درباره لنفوم غیرهوچکین (NHL)، موارد زیر از عوامل خطر قابل توجه هستند:
-
سن بالا، بیشترین شیوع در افراد بالای 60 سال مشاهده می‌شود.
-
مسئولیت جنسی (جنسیت مرد) که نشان‌دهنده احتمال کمی بیشتر ابتلا است.
-
سابقه خانوادگی در انواع خاصی از NHL.
-
مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، مانند داروهای پس از پیوند عضو.
-
عفونت‌های ویروسی و باکتریایی همچون HIV، EBV و هلیکوباکتر پیلوری.
-
قرارگیری در معرض مواد شیمیایی شامل حشره‌کش‌ها و حلال‌ها، که می‌توانند روند خطر را تشدید کنند
2.لنفوم غیرهوچکین (Non-Hodgkin Lymphoma)
این گروه شامل انواع متعددی از لنفوم‌هاست که بر اساس نوع لنفوسیت درگیر (B-cell یا T-cell) و ویژگی‌های ژنتیکی و مولکولی آنها طبقه‌بندی می‌شوند. لنفوم غیرهوچکین می‌تواند از نوع تهاجمی (سریع‌الرشد) یا غیرتهاجمی (کند‌رشد) باشد و درمان آن بسته به نوع و مرحله بیماری متفاوت است.
آیا میدانستید: سرطان های رایج در سال 1403 د ر ایران کدامند؟
علت‌ها و عوامل خطر ابتلا به سرطان غده لنفاوی چیست؟
سرطان غده لنفاوی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها شامل عوامل ژنتیکی، محیطی و سیستم ایمنی هستند. شناخت این عوامل خطر می‌تواند به پیشگیری و تشخیص زودهنگام کمک کند. مهم‌ترین عوامل خطر عبارت‌اند از:
-
اختلالات سیستم ایمنی: افرادی که دچار نقص ایمنی یا بیماری‌های خودایمنی هستند، بیشتر در معرض لنفوم قرار دارند.
- عفونت‌های ویروسی: برخی ویروس‌ها مانند ویروس Epstein-Barr (EBV)، HIV و ویروس هپاتیت C با افزایش خطر لنفوم مرتبط هستند.
- تماس با مواد شیمیایی: تماس طولانی‌مدت با برخی مواد شیمیایی مانند آفت‌کش‌ها، سموم صنعتی و حلال‌ها می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
- سن و جنس: لنفوم هوچکین معمولاً در جوانان بیشتر دیده می‌شود، اما لنفوم غیرهوچکین می‌تواند در سنین بالاتر شیوع بیشتری داشته باشد. همچنین مردان کمی بیشتر از زنان در معرض این بیماری هستند.
- سابقه خانوادگی: داشتن اعضای خانواده مبتلا به لنفوم ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.
روش‌های تشخیص سرطان غده لنفاوی چیست؟
تشخیص دقیق سرطان غده لنفاوی نیازمند انجام مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و بررسی‌های تخصصی است که به پزشک کمک می‌کند نوع، مرحله و شدت بیماری را تعیین کند. مهم‌ترین روش‌های تشخیصی شامل موارد زیر هستند:
-
معاینه بالینی: پزشک ابتدا غدد لنفاوی متورم را معاینه و سابقه پزشکی بیمار را بررسی می‌کند.
- آزمایش خون: برای بررسی علائم التهاب، عملکرد اعضای بدن و یافتن نشانه‌های غیرطبیعی.
- بیوپسی غدد لنفاوی: نمونه‌برداری از غده لنفاوی متورم برای بررسی سلول‌ها زیر میکروسکوپ که قطعی‌ترین روش تشخیص است.
- تصویربرداری پزشکی: روش‌هایی مانند سی‌تی‌اسکن، ام‌آر‌آی، PET scan و اشعه ایکس برای تعیین محل، اندازه و گسترش بیماری به کار می‌روند.
- آزمایش‌های مولکولی و ژنتیکی: برای شناسایی ویژگی‌های خاص سلولی و انتخاب درمان هدفمند.
در مقاله: جدیدترین روش های درمان پروستات آشنا شوید.
درمان سرطان غده لنفاوی چگونه است؟
درمان سرطان غده لنفاوی بسته به نوع لنفوم، مرحله بیماری، وضعیت کلی سلامت بیمار و عوامل دیگر متفاوت است. رایج‌ترین روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
-
شیمی‌درمانی: استفاده از داروهای ضدسرطان برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در سراسر بدن.
- پرتو درمانی: استفاده از اشعه‌های پرانرژی برای کشتن سلول‌های سرطانی در مناطق مشخصی از بدن.
- ایمونوتراپی: تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان با استفاده از داروهایی که عملکرد ایمنی را تحریک می‌کنند.
- درمان هدفمند (تارگت تراپی): استفاده از داروهایی که مولکول‌های خاصی در سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند و آسیب کمتری به سلول‌های سالم می‌رسانند.
- پیوند سلول‌های بنیادی: در موارد خاص، برای بازیابی سلول‌های خونی سالم پس از درمان‌های شدید استفاده می‌شود.
برنامه درمانی دقیق توسط تیم پزشکی با توجه به شرایط هر بیمار تنظیم می‌شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
عوارض و پیامدهای سرطان غده لنفاوی چیست؟
سرطان غده لنفاوی و درمان‌های آن می‌توانند عوارض و پیامدهای متعددی برای بیماران به همراه داشته باشند. شناخت این عوارض به بیماران کمک می‌کند تا بهتر با بیماری خود مقابله کنند و در صورت بروز علائم غیرعادی، سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند. برخی از عوارض شایع عبارت‌اند از:
-
خستگی و ضعف عمومی
- ریزش مو (بخصوص در اثر شیمی‌درمانی)
- مشکلات گوارشی مانند تهوع و استفراغ
- افزایش خطر ابتلا به عفونت‌ها به دلیل ضعف سیستم ایمنی
- مشکلات قلبی و ریوی (در برخی موارد خاص)
- تأثیرات روانی مانند اضطراب و افسردگی
مطالعه بیشتر: شایع ترین سرطان های دستگاه گوارش را بشناسید.
سوالات متداول درباره سرطان غده لنفاوی
1. سرطان غده لنفاوی چیست؟
سرطان غده لنفاوی یا لنفوم، نوعی سرطان سیستم لنفاوی است که باعث رشد غیرطبیعی سلول‌های لنفوسیت می‌شود.
2. علائم اولیه سرطان غده لنفاوی چیست؟
تورم بدون درد غدد لنفاوی، تب مکرر، تعریق شبانه و کاهش وزن ناگهانی از علائم شایع هستند.
3. چگونه سرطان غده لنفاوی تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص از طریق معاینه بالینی، آزمایش خون، بیوپسی غدد لنفاوی و تصویربرداری‌های پزشکی انجام می‌شود.
4. درمان‌های رایج سرطان غده لنفاوی کدام‌اند؟
شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، ایمونوتراپی، درمان هدفمند و پیوند سلول‌های بنیادی از روش‌های درمانی معمول هستند.
5. آیا سرطان غده لنفاوی قابل درمان است؟
بله، بسیاری از انواع لنفوم در صورت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب قابل کنترل و حتی درمان کامل هستند.
نتیجه‌گیری
سرطان غده لنفاوی یا لنفوم، بیماری‌ای است که سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و نیاز به تشخیص و درمان به موقع دارد. شناخت علائم و مراجعه به موقع به پزشک، اولین گام مهم در مسیر درمان است. با پیشرفت‌های پزشکی، روش‌های متنوع و موثری برای درمان لنفوم وجود دارد که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر بیماران کمک کند. اگر هر گونه علامت مشکوک مشاهده کردید، سریعاً به پزشک متخصص مراجعه کنید تا روند درمان به بهترین شکل آغاز شود.