کلینک تخصصی سرطان پردیس
چگونه سرطان به دیگر نقاط بدن گسترش می یابد
بدن ما از تریلیون سلول تشکیل شده است که بافت ها و اندام های بدن را می سازند. ژن های داخل هسته های هر سلول به آن سلول می گویند چه زمانی رشد کرده، فعالیت کند، تقسیم شود و بمیرد. به طور معمول، سلول های ما از این دستورالعمل ها پیروی می کنند و ما زنده می مانیم. اما وقتی تغییری در DNA ما ایجاد شود یا به آن آسیب برسد، یک ژن می تواند جهش یابد. ژن های جهش یافته به درستی کار نمی کنند زیرا دستورالعمل های موجود در DNA آنها مخلوط می شود. این می تواند باعث شود سلول هایی که باید در حالت استراحت باشند، تقسیم شده و از کنترل خارج شوند که می تواند منجر به سرطان شود. اینکه چگونه سرطان در بدن پخش می شود، موضوعی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
- چگونگه سرطان شروع می شود؟
- چگونه سرطان رشد می کند؟
- چگونه سرطان در بدن پخش می شود؟
- سرطان به کدام قسمت بدن پخش می شود؟
- چرا گاهی سرطان باز می گردد؟
- میکرومتاستازها
چگونه سرطان شروع می شود
وقتی ژن ها به درستی کار می کنند، آنها به سلول ها می گویند که چه زمانی برای رشد و تقسیم مناسب است. وقتی سلول ها تقسیم می شوند، کپی های دقیق از خود می سازند. یک سلول به 2 سلول یکسان تقسیم می شود، سپس 2 سلول به 4 سلول تقسیم می شوند و این روند ادامه می یابد. در بزرگسالان، سلول ها معمولاً رشد می کنند و تقسیم می شوند تا سلول های بیشتری فقط در مواقعی که بدن به آنها احتیاج دارد ایجاد کنند، مانند سلولهای پیری یا آسیب دیده.
اما سلول های سرطانی متفاوت هستند. سلول های سرطانی دارای جهش های ژنی هستند که سلول را از سلول طبیعی به سلول سرطانی تبدیل می کنند. این جهش های ژنی ممکن است به ارث برسد، با گذشت زمان و پیر شدن ژن ها ایجاد شود یا اگر در اطراف چیزی باشیم که به ژن های ما آسیب برساند مانند دود سیگار، الکل یا اشعه ماوراء بنفش (UV) از خورشید ایجاد می شود.
سلول سرطانی مانند یک سلول طبیعی عمل نمی کند. زمانی که باید بمیرد، رشد می کند و خارج از کنترل تقسیم می شود. آنها همچنین به اندازه سلول های طبیعی بالغ نمی شوند و نابالغ می مانند. اگرچه انواع مختلفی از سرطان وجود دارد، اما همه آنها به دلیل رشد غیرطبیعی و خارج از کنترل سلول ها شروع می شوند. سرطان می تواند در هر سلول از بدن شروع شود.
چگونه سرطان رشد می کند
جهش های ژنی در سلول های سرطانی با دستورالعمل های طبیعی سلول تداخل می کند و می تواند باعث شود از کنترل خارج شود یا در مواقع لزوم از بین نرود. یک سرطان می تواند به رشد خود ادامه دهد زیرا سلول های سرطانی متفاوت از سلول های طبیعی عمل می کنند. سلول های سرطانی با سلول های طبیعی متفاوت هستند، زیرا:
- خارج از کنترل تقسیم می شوند
- نابالغ هستند و به سلول های بالغ با مشاغل خاص تبدیل نمی شوند
- از سیستم ایمنی بدن اجتناب می کنند
- سیگنال هایی را که به آنها می گوید باید تقسیم را متوقف کنند یا در مواقع لازم بمیرند، نادیده بگیرید
- خیلی خوب بهم نمی چسبند و از طریق خون یا سیستم لنفاوی می توانند به سایر قسمت های بدن گسترش یابند
- رشد کرده و به بافت ها و اندام ها آسیب می رسانند
با تقسیم سلول های سرطانی، تومور ایجاد شده و رشد می کند. سلول های سرطانی همان نیازهای سلول های طبیعی را دارند. آنها برای آوردن اکسیژن و مواد مغذی برای رشد و زنده ماندن به یک منبع خون نیاز دارند. وقتی تومور بسیار کوچک باشد، می تواند به راحتی رشد کند و اکسیژن و مواد مغذی را از رگ های خونی اطراف دریافت کند.
اما با رشد یک تومور، برای رساندن اکسیژن و سایر مواد مغذی به سلول های سرطانی به خون بیشتری نیاز دارد. بنابراین سلول های سرطانی سیگنال هایی را برای ایجاد تومور برای ایجاد رگ های خونی جدید ارسال می کنند. این عمل، رگ زایی نامیده می شود و یکی از دلایل بزرگ تر شدن تومورها است. همچنین به سلول های سرطانی اجازه می دهد وارد خون شوند و به راحتی در سایر قسمت های بدن پخش شوند. تحقیقات زیادی در مورد استفاده از داروهایی است که رشد رگهای خونی را متوقف می کنند (مهار کننده های رگ زایی نامیده می شوند) و باعث می شوند رشد تومور متوقف شود و حتی کوچک شود، انجام شده است.
چگونه سرطان در بدن پخش می شود
با بزرگ تر شدن تومور، سلول های سرطانی با فشار بر روی بافت طبیعی کنار تومور، می توانند به بافت ها و ساختارهای اطراف گسترش یابند. سلول های سرطانی همچنین آنزیم هایی را تولید می کنند که سلول ها و بافت های طبیعی را تجزیه می کنند. سرطانی که به بافت های مجاور گسترش یابد، تهاجم موضعی یا سرطان تهاجمی نامیده می شود.
سرطان همچنین می تواند از همان جایی که برای اولین بار شروع شده به سایر قسمت های بدن شود. این فرایند متاستاز نامیده می شود. سلول های سرطانی وقتی از تومور جدا شوند و از طریق خون یا سیستم لنفاوی به مکان جدیدی در بدن بروند، می توانند متاستاز کنند.
پخش شدن سرطان از طریق جریان خون
سلول های سرطانی می توانند وارد رگ های خونی کوچک شده و سپس وارد جریان خون شوند. به آنها سلول های تومور در گردش یا CTC گفته می شود. محققان در حال استفاده از سلول های تومور در گردش برای تشخیص سرطان به جای نمونه برداری از بافت هستند. آنها همچنین در حال بررسی این موضوع هستند که آیا می توانند سلول های سرطانی در گردش را آزمایش کنند تا پیش بینی کنند که کدام روش های درمانی بهتر عمل می کنند.
خون در گردش، سلول های سرطانی را جارو می کند تا جایی که در جایی گیر کنند. اغلب آنها در یک رگ خونی بسیار کوچک مانند مویرگ گیر می کنند. سپس سلول سرطانی باید از طریق دیواره مویرگ حرکت کرده و داخل بافت ارگان نزدیک به آن شود. سلول سرطانی می تواند یک تومور جدید بسازد، اگر:
- شرایط برای رشد مناسب باشد
- مواد مغذی مورد نیاز را داشته باشد
این یک فرایند کاملاً پیچیده است و اکثر سلول های سرطانی در آن زنده نمی مانند. از هزاران سلول سرطانی که به جریان خون می رسند، فقط تعداد کمی زنده مانده و یک سرطان ثانویه تشکیل می دهند. گلبول های سفید خون، برخی از سلول های سرطانی را پیدا می کنند و از بین می برند. سلول های سرطانی دیگر ممکن است بمیرند، زیرا در اثر جریان خون سریع در اطراف آنها تضعیف می شوند.
سلول های سرطانی در گردش خون ممکن است سعی کنند به پلاکت بچسبند. پلاکت ها سلول های خونی هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند. این امر همچنین می تواند به سلول های سرطانی برای حرکت در بافت های اطراف کمک کند.
پخش شدن سرطان از طریق سیستم لنفاوی
سیستم لنفاوی شبکه ای از لوله ها و غدد در بدن است که مایعات بدن را فیلتر کرده و با عفونت مقابله می کند. همچنین سلول های آسیب دیده یا مضر مانند سلولهای سرطانی را به دام می اندازد. سلول های سرطانی می توانند به رگ های کوچک لنفاوی نزدیک تومور اولیه بروند و به غدد لنفاوی مجاور سفر کنند. در غدد لنفاوی، سلول های سرطانی ممکن است بمیرند. اما برخی ممکن است زنده بمانند و رشد کنند و در یک یا چند غدد لنفاوی تومور ایجاد کنند. به این عمل گسترش غدد لنفاوی گفته می شود.
سرطان به کدام قسمت بدن پخش می شود؟
بیشتر سرطان ها تمایل دارند که به مناطق خاصی از بدن سرایت کنند. این به پزشکان کمک کرده است تا سیستم های مرحله بندی را که برای طبقه بندی سرطان ها استفاده می شود، بر اساس اطلاعات مربوط به محل سرطان در بدن و گسترش آن از همان ابتدا، ایجاد کنند. بسیاری از سرطان ها از یک سیستم مرحله بندی سرطان از 1 تا 4 پیروی می کنند که معمولاً در اعداد رومی I ، II ، III یا IV آورده می شود. دانستن چگونگی گسترش سرطان و محل سرطان می تواند به پزشکان کمک کند تا پیش بینی کنند که چگونه سرطان رشد می کند.
همچنین، به آنها کمک می کند تا درمان را برنامه ریزی کرده و از مراقبت های حمایتی مناسب برخوردار شوند.سرطان می تواند در هر نقطه از بدن گسترش یابد، اما به احتمال زیاد به غدد لنفاوی، استخوان ها، مغز، کبد یا ریه ها گسترش می یابد.
چرا سرطان گاهی اوقات بر می گردد؟
سرطان گاهی بعد از درمان دوباره برمی گردد. به این حالت عود سرطان می گویند. حتی اگر یک سلول سرطانی در بدن باقی مانده باشد، می تواند رشد کرده و تقسیم شود و به یک تومور جدید تبدیل شود. یک تومور جدید می تواند در همان ناحیه از بدن شروع به رشد کند که سرطان برای اولین بار شروع شده است، یا ممکن است سرطان از طریق خون یا سیستم لنفاوی به قسمت دیگری از بدن گسترش یابد و در آنجا به یک تومور جدید تبدیل شود. به همین دلیل است که پزشکان بعضی اوقات بلافاصله پس از اولین درمان از روش درمانی دیگری استفاده می کنند، مانند شیمی درمانی پس از جراحی. به این روش، درمان کمکی گفته می شود. هدف از درمان کمکی، کمک به جلوگیری از بازگشت سرطان در صورت باقی ماندن برخی سلول های سرطانی در بدن است.
در بعضی موارد، ممکن است درمان متوقف شود (مقاوم شود) بنابراین سلول های سرطانی دیگر از بین نمی روند. بنابراین سرطانی که در حال کوچک شدن بود یا از بین رفته بود ممکن است دوباره شروع به رشد کند و بزرگتر شود. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که ژن های داخل سلول های سرطانی جهش پیدا کنند. برخی جهش های ژنی باعث مقاومت سلول های سرطانی در برابر شیمی درمانی و سایر درمان های دارویی می شوند. اگر در برابر درمان مقاوم شدید، ممکن است پزشک پیشنهاد کند که روش دیگری را امتحان کنید.
میکرومتاستازها
میکرومتاستازها نواحی شیوع سرطان (متاستازها) هستند که به سختی دیده می شوند. آنها به اندازه ای کوچک هستند که در هر نوع اسکن ممکن است به سختی تشخیص داده شوند. برای چندین نوع سرطان، آزمایش خون می تواند پروتئین های خاصی را که سلول های سرطانی آزاد می کنند، تشخیص دهد. اینها ممکن است نشان دهند که متاستازهایی در بدن وجود دارند که خیلی کوچک هستند تا در اسکن نشان داده شوند. اما در بیشتر سرطان ها، هیچ آزمایش خونی وجود ندارد که بتواند بگوید سرطان گسترش یافته است یا خیر.
در اغلب سرطان ها، پزشکان فقط می توانند بگویند سرطان گسترش یافته است یا خیر. پزشکان این را بر اساس تعدادی از عوامل تعیین می کنند:
تجربه قبلی - پزشکان این اطلاعات را برای کمک به یکدیگر جمع آوری و منتشر می کنند
آیا سلول های سرطانی در رگ های خونی موجود در تومور در حین جراحی برداشته شده است - در صورت یافتن سلول های سرطانی، احتمال گسترش سرطان به سایر قسمت های بدن بیشتر است
سرطان در چه مرحله ای است و سلول ها چقدر غیر طبیعی هستند - هرچه درجه بالاتر باشد، سرطان با سرعت بیشتری رشد می کند و احتمال گسترش سلول بیشتر می شود
آیا غدد لنفاوی برداشته شده در طی یک عمل شامل سلول های سرطانی است - اگر غدد لنفاوی حاوی سلول های سرطانی باشد، این نشان می دهد که سلول های سرطانی از سرطان اصلی جدا شده اند (اما هیچ راهی برای دانستن اینکه سلول ها به سایر مناطق بدن گسترش یافته اند وجود ندارد )
این اطلاعات در درمان سرطان مهم است. اگر پزشکان به وجود میکرومتاستاز مشکوک باشند، ممکن است درمان اضافی داشته باشید. این درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شیمی درمانی
- رادیوتراپی
- درمان هدفمند
- هورمون درمانی
درمان های اضافی ممکن است احتمال بهبود سرطان را افزایش دهند.
جمع بندی
همانطور که ملاحظه فرمودید، سلول های سرطانی از طریق رگ های خونی یا سیستم لنفاوی می توانند به دیگر بخش های بدن سرایت کنند. در این حالت، ممکن است سرطان متاستاتیک یا سرطان پیشرفته رخ دهد که درمان پذیری را سخت می سازد. شما می توانید به محض مواجهه با علائم و نشانه های اولیه سرطان، با مراجعه به انستیتو کانسر پردیس شیراز و تشخیص سرطان در مراحل اولیه، از توسعه و گسترش سرطان به دیگر بخش های بدن و متاستاز شدن آن جلوگیری نمایید.
عبدالعلی ابراهیمی
فعلا نظری ندارم
مهدی قوامی
بسیار مطالب پر محتوا و کامل و جامعی را در اختیار مردم قرار داده اید و من به نوبه خودم از شما و همکارانتان کمال تشکر و قدردانی را دارم.با کمال تشکر و احترام. من واریس اگزما داشتم و به یکباره دچار کم خونی و آنمی شدید شدم.از شما و کسانی که پیام من را می‌خوانند عاجزانه درخواست دارم دارم که برایم دعا کنید.فقط خدا..سبحان الله سبحان الله سبحان الله شب خوش