پوست از سلول های متنوعی ساخته شده است که بسیاری از آنها در حرکت مداوم هستند. سلول های بازال در زیر سطح پوست مسطح شده و جایگزین سلول های سنگفرشی مرده و پوسته پوسته شده روی سطح می شوند. ملانوسیت ها پوست را در زیر نور آفتاب برنزه می کنند و سلول های مرکل به پوست توانایی لمس را می دهند. وقتی این سلول ها آسیب ببینند، ممکن است به سرطان پوست تبدیل شوند.

انواع سرطان پوست

همه سرطان های پوست جدی هستند و باید سریع درمان شوند. اما انواع سرطان پوست، گزینه های درمانی و پیش آگهی ها بسته به نوع سلول های آسیب دیده بسیار متفاوت است. انواع متداول سرطان پوست عبارتند از:

کارسینوم سلول بازال

اغلب سرطان های پوست، سرطان سلول پایه یا بازال هستند. این سرطان ها در لایه سلول پایه پوست، پایین ترین قسمت اپیدرم، ایجاد می شوند. این نوع سرطان پوست در مناطقی از پوست که بیشتر در معرض آفتاب قرار دارند مانند سر و گردن ایجاد می شود. سرطان های سلول پایه معمولاً به آرامی رشد می کنند و به ندرت اتفاق می افتد که به غدد لنفاوی مجاور یا حتی در نقاط دوردست بدن گسترش یابد یا متاستاز ایجاد کند، اما ممکن است در صورت عدم درمان متاستاز رخ دهد، بنابراین تشخیص و درمان به موقع بسیار مهم است.

سرطان های سلول پایه نیز ممکن است در همان مکانی که سرطان اصلی تشکیل شده است، عود کنند. بیمارانی که یک بار به کارسینوم سلول بازال مبتلا شده اند، بیشتر با خطر ابتلا به سرطان سلول پایه جدید در قسمت های دیگر پوست مواجه هستند. حدود 50 درصد از این بیماران ممکن است در طی پنج سال پس از اولین تشخیص خود، به یک کارسینوم سلول بازال جدید مبتلا شوند.

عود کارسینوم سلول بازال

كارسینوم سلول های پایه شایع ترین نوع سرطان پوست است. این سرطان در لایه سلول پایه پوست، در پایین ترین قسمت اپیدرم ایجاد می شوند. در بیمارانی که یک بار به کارسینوم سلول بازال مبتلا شده اند، خطر ابتلا به سرطان سلول پایه افزایش می یابد. سرطان های سلول پایه ممکن است در همان مکانی که سرطان اصلی یا در جاهای دیگر بدن پیدا شده است، عود کنند. تخمین زده می شود که حدود 50 درصد از بیماران سرطانی در طی پنج سال از اولین تشخیص، عود کارسینوم سلول باز را تجربه کنند.

کارسینوم سلول بازال معمولاً به آرامی رشد می کند و به ندرت اتفاق می افتد که متاستاز شود یا به غدد لنفاوی اطراف یا سایر قسمت های بدن گسترش یابد. آنچه مهم است، تشخیص و درمان به موقع سرطان است. پس از اتمام درمان کارسینوم سلول بازال، انجام خودآزمایی منظم پوست برای یافتن علائم جدید از جمله رشد غیرمعمول یا تغییر در اندازه، شکل یا رنگ یک لکه موجود، بسیار مهم است. سرطان های پوست معمولاً در مناطقی از بدن که در معرض آفتاب هستند ایجاد می شوند، اما ممکن است در مناطقی که در معرض آفتاب نیستند نیز ایجاد شوند. در مورد علائم جدید یا تغییرات مشکوکی که مشاهده کرده اید، با متخصص انکولوژیک یا متخصص پوست خود صحبت کنید.

بیمارانی که کارسینوم سلول بازال در آنها تشخیص داده شده است باید مراقب علائم عود باشند، زیرا در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان های پوستی هستند. تعیین خطر عود کارسینوم سلول بازال دشوار است، اما عود در بیمارانی با شرایط زیر با احتمال بیشتری رخ می دهد:

• سابقه اگزما یا خشکی پوست داشته باشند
• در معرض دوزهای بالای نور (UV) مانند تخت های برنزه قرار گرفته اند
• دارای کارسینومای اصلی در چند لایه در عمق پوست باشند
• سرطان اصلی بیش از 2 سانتی متر داشته اند

مراقبت و پیگیری مداوم برای سال ها پس از درمان سرطان سلول پایه ضروری است. پس از اتمام درمان اولیه سرطان، پیگیری معاینات و خودآزمایی برای کمک به تشخیص بی نظمی های پوست به شدت توصیه می شود.

سرطان سلول سنگفرشی

این سرطان ها دومین نوع شایع سرطان پوست هستند که تقریباً 20 درصد سرطان های پوست غیر ملانوم را تشکیل می دهند. آنها از سلول های سنگفرشی تخت تشکیل می شوند که قسمت زیادی از اپیدرم، خارجی ترین لایه پوست را تشکیل می دهد.

این نوع سرطان پوست معمولاً در مناطقی از پوست که در معرض آفتاب قرار گرفته اند مانند گردن، گوش ها، صورت یا پشت دست دیده می شود، اما ممکن است در مناطق دیگر مانند اسکارها، جای زخم یا ناحیه تناسلی نیز ایجاد شوند. سرطان های سلول سنگفرشی معمولاً به آهستگی رشد می کنند و گسترش یا متاستاز آنها غیرمعمول است. اما بیشتر از کارسینوم سلول بازال به بافت چربی زیر پوست حمله می کنند و یا حتی بیشتر گسترش می یابند.

سرطان سلول مرکل

این شکل نادر اما تهاجمی سرطان پوست از سلول های مرکل آغاز می شود که همراه با انتهای عصب، حس لامسه را به پوست می دهند. سرطان سلول مرکل ممکن است در مناطقی از پوست در معرض آفتاب مانند صورت یا پوست سر شایع باشد. افراد بالای 50 سال با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان پوست هستند. سرطان سلول مرکل ممکن است در مغز، استخوان ها، کبد یا ریه ها متاستاز ایجاد کند.

ملانوم

ملانوم سرطانی است که در ملانوسیت ها یا سلول های پوستی تولید رنگدانه قهوه ای معروف به ملانین ایجاد می شود. این سلول ها سلول هایی هستند که هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب تیره می شوند و این یک واکنش برای محافظت از لایه های عمیق پوست در برابر اثرات مضر اشعه UV است.

سرطان های نادر پوست

انواع دیگر سرطان پوست بسیار نادر است، از جمله موارد زیر:

سارکوم کاپوسی (KS)، توسط هرپس ویروس انسانی تیپ 8 ایجاد می شود. این سرطان معمولاً به صورت ضایعات یا تومورهایی روی پوست ظاهر می شود. تومورها همچنین ممکن است در دهان، ریه ها یا دستگاه گوارش ایجاد شوند. بیشتر موارد KS در ایالات متحده شامل بیماران آلوده به HIV، ویروسی است که باعث ایدز می شود. اما KS ممکن است در سایر بیماران که سیستم ایمنی بدن آنها به شدت ضعیف است نیز رخ دهد.

کراتوز اکتینیک، یک رشد پیش سرطانی است که در صورت عدم درمان ممکن است به کارسینوم سلول سنگفرشی تبدیل شود. این رشد ممکن است در خوشه های پوستی که در اثر تابش اشعه ماوراء بنفش (UV) آسیب دیده اند، دیده شود.

لنفوم پوستی، نوعی لنفوم غیرهوچکین است. بیشتر موارد لنفوم در غدد لنفاوی تشکیل می شود که غدد کوچکی هستند که در بدن پخش شده و سلولهای T و B مبارز با بیماری را تولید می کنند که به آنها لنفوسیت نیز می گویند، اما ممکن است لنفوم در بافت لنفاوی دیگری از جمله طحال، مغز استخوان و پوست نیز ایجاد شود. این سرطان نادر ممکن است به صورت بثورات یا برجستگی های پوستی ظاهر شود.

کراتواکانتوما، به طور معمول تومورهای خوش خیم (غیر سرطانی) هستند که به آرامی رشد می کنند و اغلب خود به خود از بین می روند. تومورهای کراتواکانتوما که به رشد خود ادامه می دهند اغلب مانند نوعی کارسینوم سلول سنگفرشی درمان می شوند.

جمع بندی

با توجه به انواع مختلفی از سلول های پوستی، انواع مختلفی از سرطان پوست نیز وجود دارد، بسته به اینکه کدام نوع سلول های پوستی درگیر شده باشند. شناخت انواع سرطان های پوستی و داشتن اطلاعات و دانش کافی در مورد آنها به شما کمک می کند تا در صورت بروز هر نشانه یا علامتی، اقدامات لازم را جهت تشخیص و درمان بیماری انجام دهید. در صورت وجود هر گونه تغییر مشکوکی در پوستتان می توانید با مراجه به انستیتو کانسر پردیس شیراز، اقدامات لازم را جهت تشخیص و درمان سرطان پوست پیگیری نمایید.