سرطان پوست پایه و سنگفرشی متداول ترین نوع سرطان پوست هستند. آنها از لایه بالایی پوست (اپیدرم) شروع می شوند و اغلب مربوط به قرار گرفتن در معرض آفتاب هستند. سرطان زمانی شروع می شود که سلول های بدن شروع به رشد خارج از کنترل می کنند. تقریباً سلول ها در هر قسمت از بدن می توانند به سلول های سرطانی تبدیل شوند.

• سرطان پوست از چه جاهایی شروع می شوند؟
• سرطان پوست سلول پایه
• سرطان پوست سلول سنگفرشی
• سایر بیماری های پوستی مربوط به سرطان پوست سلول سنگفرشی
• انواع کمتر رایج سرطان پوست
• تومورهای خوش خیم پوست

بیشتر سرطان های پوست از لایه بالایی پوست شروع می شود که اپیدرم نامیده می شود. 3 نوع سلول اصلی در این لایه وجود دارد:

سلول های سنگفرشی

این ها سلول های مسطحی در قسمت فوقانی (خارجی) اپیدرم هستند که با تشکیل سلول های جدید دائماً ریخته می شوند. هنگامی که این سلول ها از کنترل خارج می شوند، می توانند به سرطان پوست سلول سنگفرشی (که به آن سرطان سلول سنگفرشی نیز گفته می شود) تبدیل شوند.
سلول های پایه

این سلول ها در قسمت تحتانی اپیدرم هستند که به آن ها لایه سلول پایه می گویند. این سلول ها دائماً تقسیم می شوند و سلول های جدیدی را برای جایگزینی سلول های سنگفرشی سطح پوست از بین می برند. وقتی این سلول ها در اپیدرم به سمت بالا حرکت می کنند، صاف تر می شوند و در نهایت به سلول های سنگفرشی تبدیل می شوند. سرطان های پوستی که از لایه سلول پایه شروع می شوند، سرطان های سلول پایه یا کارسینوم سلول پایه نامیده می شوند.
ملانوسیت ها

این سلول ها رنگدانه قهوه ای به نام ملانین را ایجاد می کنند که به پوست رنگ برنزه یا قهوه ای می دهد. ملانین به عنوان ضد آفتاب طبیعی بدن عمل می کند و از لایه های عمیق پوست در برابر برخی از اثرات مضر آفتاب محافظت می کند. سرطان پوست ملانوما از این سلول ها شروع می شود.

اپیدرم توسط غشای پایه از لایه های عمیق پوست جدا می شود. وقتی سرطان پوست پیشرفت بیشتری می کند، به طور کلی از طریق این سد رشد کرده و به لایه های عمیق تری وارد می شود.

سرطان سلول پایه شایع ترین نوع سرطان پوست است. از هر 10 سرطان پوست حدود 8 مورد کارسینوم سلول پایه است. این سرطان ها از لایه سلول پایه شروع می شوند که قسمت تحتانی اپیدرم است. این سرطان ها معمولاً در مناطق در معرض آفتاب، به ویژه صورت، سر و گردن ایجاد می شوند. آن ها تمایل به رشد آهسته دارند. بسیار نادر است که سرطان سلول پایه به سایر قسمت های بدن گسترش یابد. اما در صورت عدم درمان، سرطان سلول پایه می تواند به مناطق مجاور رشد کرده و به استخوان یا سایر بافت های زیر پوست حمله کند. اگر به طور کامل برداشته نشود، کارسینوم سلول پایه می تواند در همان محل پوست برگردد (عود کند).

کراتوز اکتینیک (AK) که به کراتوز خورشیدی نیز معروف است، یک بیماری پوستی پیش سرطانی است که در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب ایجاد می شود. AK ها معمولاً لکه های کوچک (در عرض کمتر از 1/4 اینچ)، ناهموار یا پوسته پوسته هستند که ممکن است به رنگ قرمز، صورتی یا گوشتی باشند. معمولاً از صورت، گوش، پشت دست و بازوهای افراد میانسال یا مسن با پوست روشن شروع می شوند اگرچه ممکن است در سایر مناطق در معرض آفتاب ایجاد شوند.

AK ها تمایل به رشد آهسته دارند و معمولاً هیچ علائمی ایجاد نمی کنند (اگرچه برخی از آن ها ممکن است خارش دار یا دردناک باشند). آن ها بعضی اوقات خود به خود از بین می روند اما ممکن است برگردند. درصد کمی از AK ممکن است به سرطان پوست سلول سنگفرشی تبدیل شود. بیشتر AK ها به سرطان تبدیل نمی شوند، اما تشخیص آن ها از سرطان های واقعی پوست گاهی اوقات دشوار است. بنابراین، پزشکان معمولاً درمان آن ها را توصیه می کنند. در صورت عدم درمان، شما و پزشک باید مرتباً آن ها را از نظر تغییراتی که ممکن است نشانه هایی از سرطان پوست باشد، بررسی کنید.

سرطان پوست سلول سنگفرشی درجا (بیماری Bowen)

سرطان سلول سنگفرشی درجا که بیماری بوون نیز نامیده می شود، اولین شکل سرطان پوست سلول سنگفرشی است. "درجا" به این معنی است که سلول های این سرطان ها هنوز فقط در اپیدرم (لایه فوقانی پوست) هستند و به لایه های عمیق تر نفوذ نکرده اند. بیماری بوون به صورت لکه های قرمز رنگ ظاهر می شود. در مقایسه با AK، وصله های بیماری بوون بزرگتر، قرمزتر و گاهی پوسته پوسته می شوند. مانند AK، بیماری بوون معمولاً علائمی ایجاد نمی کند، گرچه ممکن است خارش دار باشد یا دردناک باشد.

مانند اکثر سرطان های پوست (و AK) ، این سرطان هم اغلب در مناطق آفتاب گیر ظاهر می شوند. بیماری بوون همچنین می تواند در پوست نواحی مقعدی و تناسلی (جایی که به عنوان اریتروپلازی کوئیرات یا پاپولوز بوونوئید شناخته می شود) رخ دهد. این اغلب مربوط به عفونت مقاربتی با ویروس های پاپیلومای انسانی (HPV) است، ویروس هایی که می توانند باعث ایجاد زگیل های تناسلی نیز شوند. بیماری بوون گاهی اوقات می تواند به یک سرطان پوست سلول سنگفرشی تهاجمی تبدیل شود. بنابراین، پزشکان معمولاً درمان آن را توصیه می کنند. افرادی که این موارد را دارند نیز در معرض خطر بیشتری برای سایر سرطان های پوست هستند. پس پیگیری دقیق با پزشک مهم است.

کراتوآکانتوما

Keratoacanthomas تومورهایی گنبدی شکل هستند که در پوست در معرض آفتاب دیده می شود. ممکن است رشد آن ها به سرعت آغاز شود اما در ادامه رشد آن ها معمولاً کند می شود. بسیاری از کراتوآانتوموم ها با گذشت زمان و بدون هیچ گونه درمانی کوچک می شوند و یا حتی خود به خود از بین می روند. اما برخی به رشد خود ادامه می دهند و حتی ممکن است تعداد اندکی به سایر قسمت های بدن نیز سرایت کنند. تشخیص آن ها از سرطان پوست سلول سنگفرشی دشوار است. بنابراین، بسیاری از متخصصان سرطان پوست درمان آن ها را توصیه می کنند (به طور معمول با جراحی).

ملانوم

این سرطان ها از ملانوسیت ها (سلول های رنگدانه ساز موجود در اپیدرم) ایجاد می شوند. ملانوماها بسیار کمتر از سرطان های سلول پایه و سنگفرشی هستند، اما در صورت عدم درمان، احتمال رشد و گسترش آن ها بیشتر می شود.

• سرطان سلول مرکل
• سارکوم کاپوسی
• لنفوم پوستی
• تومورهای اضافی پوست (تومورهایی که از فولیکول های مو یا غدد پوستی شروع می شوند)
• انواع مختلف سارکوم 

در مجموع، این نوع کمتر از 1٪ از کل سرطان های پوست را تشکیل می دهند.

• بیشتر انواع خال ها
• کراتوز سبورئیک: لکه های برجسته قهوه ای یا سیاه با بافت مومی یا گاهی اوقات روی پاها کمی سطح خشن و خرده ای دارد (که به آن گچ کراتوز نیز گفته می شود)
• همانژیوماس: رشد خوش خیم رگ های خونی که اغلب لكه های توت فرنگی نامیده می شود
• لیپوما: تومورهای نرم که از سلول های چربی تشکیل شده است
• زگیل ها: رشد های ناصاف سطح ناشی از برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

جمع بندی

اگر از علائم سرطان پوست که در بالا گفته شد، در خودتان یا افراد نزدیکتان مشاهده کردید بلافاصله به دکتر مربوطه مراجعه کنید اگر چه برخی از این علائم ساده به نظر می رسد، اما هرگز نباید دسته کم گرفته شوند و فقط با نظر قطعی پزشک باید مطمئن شد که آیا این علائم سرطان هستند یا خیر. با مراجعه به انستیتو کانسر پردیس و بهره مند شدن از امکانات پیشرفته و کادر مجرب این مرکز درمان این سرطان را پیگیری نمایید.