برخی غذاها، ویتامین ها، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی که در آنها یافت می شود، می تواند خطر سرطان را افزایش یا کاهش دهند. محققان درحال بررسی چگونگی ارتباط غذاها، مواد مغذی و الگوهای غذایی ذکر شده با سرطان هستند. در ادامه این مطلب به خواهیم گفت چه مواد غذایی موجب افزایش یا کاهش خطر سرطان می شوند؟ کدام مواد غذایی را بیشتر و کدام یک را محتاطانه تر مصرف کنیم؟ پس با ما همراه باشید.

غذاهای گیاهی

این غذاها به طور طبیعی حاوی موادی هستند که فیتونرینت می نامند. برای مثال:

• کارتنوئید ها: یا کارئتن ها در سبزیجات قرمز،نارنجی،زرد و برخی سزهای تیره وجود دارند.
• پلی فنولز: درگیاهان،ادویه ها،سبزیجات،قهوه،چای،شکلات،آجیل،سیب،پیاز،توت و دیگر گیاهان یافت می شود.
• ترکیبات آلیوم: در پیاز کوهی،سیر،تره فرنگی و پیاز یافت می شود.

آنتی اکسیدان ها

 مثال ها شامل بتا کاروتن، سلنیم و ویتامین C و E می باشند. آنتی اکسیدان ها در برابر اکسیدان ها، موادی که منجر به آسیب سلول می شوند، از بدن محافظت می کنند. اکسیدان ها می توانند به طور طبیعی توسط عملکرد های عادی سلول ساخته شوند و یا آنها میتوانند از طریق محیط مثل آلودگی هوا یا استعمال سیگار بوجود آیند.

دیگر ویتامین ها مواد معدنی:

اینها شامل کلسیم، ید و ویتامین های B و ویتامینK، D و A هستند.

فیبر رژیمی

فیبر به اضافه کردن فله به مدفوع کمک می کند. غذا را از طریق دستگاه گوارش سریعتر جابه جا می کند. همچنین فیبر به تغذیه یک جامعه سالم از میکروب های ساکن در دستگاه گوارش کمک می کند. این جامعه را میکروبیوم می نامند. یک میکروبیوم سال با کاهش خطر سرطان مرتبط می شود.

غذاهایی که دارای فیبر هستند

• غلات کامل از جمله دانه ها، جو دو سر، کاموت، املای بلغور، پسیلیوم و گندم سیاه(چاودار)
• نان کامل و پاستا
• حبوبات،ازجمله لوبیا،عدس و لپه
• سبزیجات و میوه ها

پروتئین

اینها منابع اصلی پروتئین حیوانی در اکثر رژیم های غذایی هستند: گوشت، ماهی، مرغ، صدف، محصولات لبنی، تخم مرغ. از این موارد گوشت های قرمز و فرآوری شده بیشترین نگرانی را از نظر خطر سرطان ایجاد می کنند.

گوشت قرمز شامل: گوشت خوک، گوشت گاو، گوشت گوساله و گوشت گوسفند می شود. گوشت فرآوری شده شامل بیکن(گوشت نمک زده پشت و پهلو خوک)، ژامبون، گوشت های نهار، گوشت تند و تیز، هات داگ(سوسیس بزرگ)، سالامی(سوسیس نمک زده) و دیگر محصولات گوشت های پخته شده است.

مصرف هر مقدار از گوشت فرآوری شده و بیشتر از 18 اونس(510گرم) از گوشت تازه در هفته مرتبط است با بیشترین خطر ابتلا به سرطان.

نوشیدنی های الکلی

نوشیدنی های الکلی خطر ابتلا به سرطان های مختلف را افزایش می دهد.

ارتباط بین غذا و سرطان

پیدا کردن ارتباط بین غذا یا مواد مغذی و سرطان یک چالش است زیرا:

• غذا حاوی مواد زیادی است که ممکن است خطر سرطان را افزایش یا کاهش دهد.
• بیشتر مردم غذاهای مختلفی را میخورند و می نوشند.این تعاملات موجب می شود مطالعه آن سخت شود.
• تاثیرات غذا یا مواد مغذی میتواند به مقداری که از آن میخورید وابسته باشد.
• برخی از تحقیقات نشان می دهند این که چگونه در تهیه یک غذا ممکن است مزایا یا خطرها در آن نفوذ کنند.

غذاهای گیاهی

میوه ها و سبزیجات معمولا خطر چند مدل از سرطان را کاهش می دهند،از جمله:

• سرطان سر و گردن
• سرطان مری
• سرطان معده
• سرطان ریه
• سرطان پانکراس(لوزالمعده)
• سرطان پروستات

این اطلاعات از پروژه به روز رسانتی مستمر و سومین گزارش متخصصین در مورد رژیم غذایی، تغذیه ،فعالیت بدنی و سرطان:یک چشم انداز جهانی به دست آماده است. این گزارش ها توسط موسسه تحقیقات سرطان آمریکا تامین می شود.

فیتونوترینت های موجود در میوه ها و سبزیجات به احتمال زیاد با یکدیگر برای کاهش خطر سرطان کار می کنند، نه اینکه یک جز غذایی خاص بر خطر تاثیر بگذارد. برخی از هورمون ها به تنظیم کمک می کنند، مانند استروژن. برخی دیگر رشد سلول های سرطانی را کند یا مسدود می کنند. بسیاری دیگر خطر سرطان ناشی از اکسیدان ها را کاهش می دهند.

غذاهای گیاهی که محققان برای پیشگیری از سرطان مطالعه کرده اند عبارتند از:

سبزیجات چلیپایی

این غذاها عبارتند از بروکلی، گل کلم، کلم، کلم بروکسل، بوک چوی وکلم پیچ. خوردن مکرر این غذا باعث کاهش خطر سرطان می شود.مطالعات نشان می دهند سبزیجات چلیپایی در برابر موارد زیرا محافظت می کنند:

• سرطان سر و گردن
• سرطان مری
• سرطان معده

چندین مطالعات آزمایشگاهی نشان داده اند سبزیجات چلیپایی به تنیم آنزیم هایی که در برابر سرطان دفاع می کنند،کمک می کنند.همچنین مطالعات نشان می دهند سبزیجات چلیپایی از طرفی دیگر ممکن است رشد سلول های سرطانی را متوقف کند.اما این اثرات ممکن است بین سلول ها و حیوانات مورد استفاده آزمایشگاه و افراد متفاوت باشد.

لیکوپن

این کارتنوئید در محصولات گوجه وجود دارد. دیگر منابع مهم لیکوپن عبارتند از گریپ فروت صورتی، هندوانه و زردآلو.

مطالعات نشان می دهد این لیکوپن ممکن است در برابر سرطان هایی چون ریه،معده،پروستات،روده بزرگ،دهان وگلو(حفره دهان)،مری،محافظت کند.اما محققان هنوز ارتباط مستقیم بین لیکوپن و کاهش خطر سرطان را رد آزمایشات بالینی کنترل شده نشان نداده اند.

سویا

سویا حاوی فیتون های منحصر به فرد است. مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد این مواد به محافظت در برابر برخی از انواع سرطان کمک می کند. در آزمایشات بالینی نقش سویا در پیشگیری از سرطان به وضوح تعریف می شود. ارتباط بین سرطان پستان و سویا به خصوص پیچیده است. در مطالعات جاری نشان داده اند خوردن سه وعده غذایی از مواد غذایی سویا مثل ادامامه، توفو، شیر سویا، میسو بی خطر است و احتملا خطر سرطان پستان را کاهش می دهد. اما دستورالعمل های خاص، اضافه کردن مواد غذایی سویا را به رژیم غذایی برای کاهش خطر سرطان پستان توصیه نمی کنند. پزشکان توصیه میکنند از قرص های ایزوفلاون و پودرها پرهیز کنید.

ویتامین ها، مواد معدنی وآنتی اکسیدان ها

بدن شما به ویتامین ها و مواد معدنی نیاز دارد.آنها به بدن کمک می کنند که:

• عملکرد های ضروری را انجام دهد
• رشد کند و توسعه یابد.
• خودش را بازسازی کند.

برخی از ویتامین ها، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی، آنتی اکسیدان هستند. تحقیقات در دیگر نقش های آن در پیشگیری از سرطان ادامه دارد زیرا مطالعات ترکیبی از نتایج را نشان می دهند.

بررسی آزمایشات بالینی در افراد، موارد زیر را نشان می دهد:

بتا کاروتن

دوز بالای مکمل های بتاکاروتن به نظر نمی رسد از سرطان پیشگیری کند. دو آزمایشات بالینی بزرگ نشان داده است که افرادی که در معرض خطر بیشتر سرطان ریه هستند، شامل سیگاری ها، سیگاری های سابق و افرادی که در معرض آزبست هستند، درصورت مصرف دوز بالای بتا کاروتن در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان ریه قرار می گیرند.

کلسیم و ویتامین D

ابتکار سلامت زنان یک مطالعه بزرگ روی زنانی بود که یائسه شده بودند و به طور کلی تغذیه خوبی داشتند. محققان تاثیر مکمل های کلسیم و ویتامین D را مطالعه کردند. آنها دریافتند مکمل ها خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تحت تاثیر قرار نمی دهد.

فولات

نوعی ویتامین ب هست که در سبزیجات برگ سبز، میوه ها و آبمیوه ها، لوبیا و نخود وجود دارد. یکی از حالت ها، فولیک اسید است که در آزمایشگاه ساخته می شود و در مکمل های غذایی یافت می شود. آردسفید غنی شده با آن است. بدین معنی است که غذاهایی که با آرد درست می شوند، از جمله نان ها و غلات، حاوی فولیک اسید هستند. مطالعات ارتباط بین فولات و خطر سرطان را نشان می دهند. افرادی که سطح پایینی از فولات را مصرف میکنند در معرض خطر بالایی از سرطان پستان،سرطان روده بزرگ،سرطان لوزالمعده قرار دارند. اما مطالعات آزمایشگاهی ارتباط بین مصرف اضافی فولیک اسید و پیشگیری از سرطان را نشان نداده اند.

مولتی ویتامین ها

درحال حاضر، شواهد و مدارک قدرتمند کافی وجود ندارند که مولتی ویتامین ها موجب کاهش خطر سرطان می شوند. اما یکی از مطالعات سود بالقوه ای را نشان  می دهد.افرادی که مولتی ویتامین را بیشتر از 10سال مصرف کرده اند تشکیل پولیپ روده بزرگ کاهش یافته است. برخی از پولیپ ها میتوانند توسعیه یابند و به سرطان روده بزرگ تبدیل شوند اگر در طول غربالگری سرطان کولونسکوپی برداشته نشود. با کاهش پولیپ ها،مطالعات نشان می دهد مولتی ویتامین ها همچنین ممکن است خطر سرطان روده بزرگ را کاهش دهند. اما تفسیر این تحقیق می تواند سخت باشد،معمولا،سالم ترین مردم به طور منظم غربالگری سرطان را انجام می دهند و هچنین این مردم معمولا مولتی ویتامین مصرف می کنند.

سلنیم

مطالعه بررسی کرد که ایا سلنیم از سرطان جلوگیری میکند یا خیر. مکمل ها مانع از ابتلای افراد مبتلا به سرطان پوست برای بار دوم نشده اند. اما موارد جدیدی از موارد زیر را کاهش داد: سرطان پروستات، سرطان ریه ،سرطان روده بزرگ.

برخی از مطالعات سلنیم را خطر بالای دیابت مرتبط می دانند. بنابراین هنگام مصرف مکمل های حاوی سلنیم احتیاط کنید.

ویتامین C

برخی تحقیقات نشان می دهند رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی ویتامین C، می تواند خطر سرطان معده را پایین بیاورد. اما نتایج متناقض بوده اند.

ویتامین E

یک آزمایش بالینی بزرگ به نام آزمایش پیشگیری از سرطان سلنیم و ویتامین SELECT) E) نشان داد، شرکت کنندگانی که ویتامین E مصرف کرده اند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات هستند. دوز بالای مکمل های E , C خطر عود سرطان های سر و گردن را افزایش می دهند. عود زمانی است که سرطان بعد از درمان برمیگردد.

فیبر رژیمی

مطالعه AICR/WCRF که در بالا مورد بحث قرار گرفت ارتباط بین غذاهای سرشار از فیبر و کاهش خطر سرطان را نشان داد.این رابطه برای سرطان روده بزرگ قوی ترین است.

پروتئین

اکثر مطالعات ارتباط بین گوشت قرمز و خطر بالای سرطان روده بزرگ را نشان می دهند. حتی اجتناب از گوشت های فرآوری شده حائز اهمیت بیشتری است. این شامل بیکن، ژامبون، گوشت های نهار، گوشت های تند و تیز، هات داگ،سالامی و دیگر محصولات گوشت های فرآوری شده است.مطالعات نشان می دهند این گوشت ها خطر سرطان روده بزرگ را افزایش می دهند. مطالعات همچنین نشان داده که افراد می توانند در هفته18اونس(510گرم)گوشت فرآوری نشده بدون افزایش خطر ابتلا به سرطان بخورند.

چاقی

خوردن کالری بیشتر از نیاز بدن می تواند باعث افزایش وزن شما شود. بسیاری از مردم غذاهای حاوی نمک و روغن بسیار زیاد می خورند. غذاهای زیر کالری زیادی اضافه می کنند که موجب چاقی بیشتر می شود:

• نوشیدنی های شیرین شده با شکر، از جمله نوشابه و نوشیدنی های باطعم میوه. نوشیدنی های قندی میتوانند داغ یا سرد باشند.
• لبنیات پر چرب،مانند پنیر و شیر کامل
• گوشت های پرچرب، ازجمله مرغ سرخ شده با پوست، اردک، همبرگر، بیکن، ژامبون، سوسیس، هات داگ وبسیاری از گوشت های اغذیه فروشی.
• چاقی با افزایش خطر ابتلا به بسیاری از سرطان ها مرتبط است. با تیم مراقبان سلامت خود درباره اینکه آیا وزن شما تاثیری برسلامت شما وخطر ابتلا به سرطان می گذارد،بیشتر صحبت کنید.

جمع بندی

همانطور که همگی می دانید نقش تغذیه در حفظ سلامتی و کاهش و افزایش خطر ابتلا به سرطان بسیار  مهم و حیاتی است. ما در این مطلب سعی نمودیم غذاهایی که از شما در برابر این بیمار محافظت می کنند را معرف نماییم. شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد نقش و اهمیت تغذیه در  بیماران مبتلا به سرطان، با انستیتو کانسر پردیس شیراز در تماس باشید و از نظرات پزشکان حاذق این مرکز درمان سرطان بهره مند شوید.

Cancer.net

ژاله نظری