سرطان پروستات سرطانی است که در غده پروستات شروع می شود و سرطان پروستات پیشرفته زمانی اتفاق می افتد که سرطان از پروستات به دیگر بخش های بدن پخش یا متاستاز شود. هنگامی که سلول ها از تومور اصلی جدا شده و به بافت های اطراف حمله می کنند، سرطان گسترش می یابد. به این حالت، متاستاز موضعی گفته می شود. سرطان می تواند به طور مستقیم به بافت های اطراف پخش شده یا از طریق سیستم لنفاوی به بخش های دور دست بدن منتقل شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، به آن بیماری متاستاتیک یا سرطان پروستات با متاستاز به بخش خاصی از بدن گفته می شود.

درمان های مختلف سرطان می توانند روند پیشرفت سرطان پروستات پیشرفته را کند کنند، اما می توان گفت مرحله 4 سرطان پروستات برای اغلب مردان قابل درمان نیست. با این حال، روش های درمانی عمر بیمار را طولانی تر کرده و از علائم بیماری می کاهند.

بر اساس مرحله بندی سرطان پروستات، سرطان پروستات پیشرفته یا متاستاتیک همان مرحله 4 سرطان می باشد. مرحله 4 هنگامی رخ می دهد که سرطان پروستات در زمان تشخیص، به ارگان ها یا بافت های دور دست بدن سرایت کرده باشد. اغلب اوقات، پزشکان سرطان پروستات را در مراحل اولیه تشخیص می دهند. این بیماری به طور کلی یک سرطان با رشد آهسته می باشد، اما می تواند گسترش یافته یا بعد از درمان، بازگردد یا عود کند. تومورهای جدید می توانند در هر اندامی رشد کنند، اما سرطان پروستات به احتمال زیاد به بخش های زیر گسترش می یابد:

• غده فوق کلیوی
• استخوان ها
• کبد
• ریه ها

در ادامه خواهید خواند:

• سرطان پروستات پیشرفته چه نشانه هایی دارد؟
• چه کسی در معرض خطر این مرحله از سرطان پروستات قرار دارد؟
• چگونه مرحله 4 سرطان پروستات تشخیص داده می شود؟
• درمان سرطان پروستات پیشرفته چیست؟
• چگونه با این مرحله از سرطان پروستات مواجه شویم؟

هنگامی که سرطان به پروستات محدود می شود، بسیاری از مردان هیچ علامتی ندارند. برخی دیگر ممکن است در ادرار کردن دچار مشکل شوند یا متوجه خون در ادرار شوند.

علائم عمومی سرطان متاستاتیک شامل موارد زیر می باشد:

• ضعف
• خستگی
• کاهش وزن

علائم دیگر مرحله 4 سرطان پروستات بسته به جایی دارد که سرطان پخش شده است و تومورها تا چه حد بزرگ شده اند:

• سرطانی که به استخوان متاستاز شده است، می تواند منجر به درد استخوان و شکستگی شود.
• سرطانی که به کبد گسترش یابد، ممکن است باعث تورم شکم یا زرد شدن پوست و چشم ها شود که به زردی معروف است.
• وجود تومور در ریه ها می تواند منجر به تنگی نفس یا درد قفسه سینه شود.
• گسترش سرطان به مغز می تواند منجر به سردرد، سرگیجه و تشنج شود.

• اشعه ایکس
• سی تی اسکن
• اسکن MRI
• پت اسکن
• اسکن استخوان

احتمالاً  برای تشخیص سرطان پروستات نیازی به همه این تست ها نخواهید داشت. پزشک شما آزمایش ها را بر اساس علائم و معاینه بدنی شما انتخاب می نماید. اگر هر کدام از تصاویر ناهنجاری ها را نشان دهد، لزوماً به معنای ابتلا به سرطان نیست. همچنین، ممکن است نیاز به انجام آزمایش اضافی باشد. اگر توده ای پیدا کردید، احتمالاً پزشک شما بیوپسی پروستات را توصیه خواهد نمود.

برای انجام بیوپسی، پزشک از سوزن برای برداشتن نمونه ها از ناحیه مشکوک استفاده می کند. آسیب شناس سلول های برداشته شده را زیر میکروسکوپ تجزیه و تحلیل می کند تا ببیند آیا سرطانی هستند یا نه. همچنین، آسیب شناس می تواند تشخیص دهد که آیا نوع سرطان پروستات تهاجمی است یا نه.

هورمون درمانی و درمان سرطان پروستات متاستاتیک یا پیشرفته

هورمون درمانی هورمون های مردانه که به رشد سلول های سرطانی پروستات کمک می کنند را سرکوب می کند. پزشک ممکن است هورمون درمانی های زیر را توصیه نماید:

ارکیکتومی یک عمل جراحی برای برداشتن بیضه ها است، جایی که هورمون ها تولید می شوند.

آگونیست های هورمون آزاد کننده هورمون لوتیئنی داروهایی هستند که باعث کاهش تولید تستوسترون در بیضه ها می شوند. شما می توانید این داروها را با تزریق یا با کاشت زیر پوستی دریافت نمایید.

آنتاگونیست LHRH داروهایی هستند که سطح تستوسترون را به سرعت کاهش می دهند. شما می توانید این داروها را با تزریق ماهانه زیر پوست خود دریافت نمایید.

مهارکننده های CYP17 و آنتی آندروژن ها به عنوان قرص هایی که می توانید روزانه مصرف کنید، در دسترس هستند.

عوارض جانبی داروهای هورمون درمانی شامل  واکنش محل تزریق، اختلال عملکرد جنسی و کم خونی است.

ایمونوتراپی و درمان سرطان پروستات متاستاتیک

پروونج (Sipuleucel-T) واکسنی است که پزشکان از آن برای معالجه سرطان پروستات پیشرفته استفاده می کنند، به ویژه اگر به هورمون درمانی پاسخ ندهند. این واکسن با استفاده از گلبول های سفید خون شما ساخته می شود. بیمار آن را به صورت داخل وریدی در سه دوز با فاصله دو هفته دریافت می کند. عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• حالت تهوع
• سردرد
• کمردرد
• درد مفاصل

درمان سرطان پروستات متاستاتیک با اشعه

در پرتو درمانی خارجی، پرتوهای اشعه غده پروستات یا ناحیه دیگری از بدن را هدف قرار می دهند. در صورت گسترش سرطان به استخوان ها می تواند به کاهش علائم کمک کند. خستگی عارضه جانبی رایج این درمان است.

برای پرتو درمانی داخلی، پزشک دانه های رادیواکتیو را درون پروستات بیمار قرار می دهد. دانه ها مقدار کمی تابش دائم یا مقدار بالای موقتی از تابش را از خود ساطع می کنند. عوارض جانبی احتمالی شامل اختلال عملکرد جنسی، مشکلات ادراری و مشکلات روده است.

شیمی درمانی برای سرطان پروستات متاستاتیک

شیمی درمانی سلول های سرطانی را در بدن از بین می برد. ممکن است تومورهای موجود را کوچک کند و رشد تومورهای جدید را کند کرده یا از آن جلوگیری نماید. عوارض جانبی شامل تهوع، کاهش اشتها و کاهش وزن است.

جراحی و درمان سرطان پروستات متاستاتیک

در حالی که جراحی برای برداشتن تومور می تواند یک گزینه درمانی باشد، پزشکان با احتمال کمی آن را برای سرطان پروستات که در نواحی مختلف گسترش یافته است توصیه می نمایند. اگر برخی از روش های درمانی بر کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارند، حتماً با پزشکتان در میان بگذارید.

همچنین می توانید در مورد آزمایش های بالینی سرطان پروستات سوال کنید. این آزمایش ها شامل درمان های جدیدتری است که هنوز مورد استفاده قرار نمی گیرند. علاوه بر درمان سرطان، پزشک ممکن است بتواند برای علائم خاص مانند درد، خستگی و مشکلات ادراری راه حل هایی ارائه نماید.

برخی از درمان های مکمل ممکن است در مقابله با مرحله 4 سرطان پروستات مفید باشند. مثلاً:

• تای چی، یوگا یا سایر حرکات درمانی
• موزیک درمانی
• مراقبه، تمرین های تنفسی یا سایر تکنیک های آرام سازی
• ماساژ

جمع بندی

هیچ درمانی برای مرحله 4 سرطان پروستات یا همان سرطان پروستات پیشرفته یا متاستاتیک وجود ندارد. تیم مراقبتی به شما کمک خواهند کرد تا ضمن حفظ کیفیت زندگی خوب، تا حد امکان به کنترل سرطان کمک کنند. همه چیز بستگی به سرعت سرایت سرطان و واکنش شما به درمان دارد. با درمان، می توانید سال ها با سرطان متاستاتیک پروستات زندگی کنید. بنابراین امید خود را از دست ندهید و جهت راحت کردن شرایط و کاهش علائم بیماری به پزشکتان مراجعه نموده و پیگیری های لازم را انجام دهید. شما می توانید با مراجعه به مرکز درمان سرطان پردیس در شیراز، از پزشکان مجرب این کلینیک و تکنولوژی های پیشرفته موجود بهره مند شوید و روند مواجهه با بیماری حتی در مرحله پیشرفته، ساده تر سازید.