نقش اطرافیان در روند بهبودی بیماران سرطانی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. سرطان یک بیماری سخت است که امروزه بسیاری از افراد جامعه در حال مبارزه با آن هستند. همچنین خانواده بیماران را درگیر کرده است. سرطان علاوه بر تأثیرات جسمی و عوارض جانبی که روی فرد مبتلا به آن می گذارد، از نظر روحی و روانی شخص را متزلزل می کند. بیماران مبتلا به سرطان تحت فشار روانی شدیدی قرار دارند، به همین دلیل رفتار مناسب و نحوهی برخورد صحیح با آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

روحیه افراد مبتلا به این بیماری در جایگاه بسیار مهمی قرار دارد، به نحوی که می تواند در روند بهبود اختلال ایجاد کند یا اینکه در صورت رعایت نکات ضروری به بهبودی این افراد کمک کند. در این مطلب، به نقش اطرافیان و وظایفی که بر عهده آن ها است، آشنا خواهید شد. 

اطرافیان و کسانی که وظیفه مراقبت از فرد مبتلا به سرطان را دارند، از  اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. بنابراین، باید به  وظایف و اصول کلی آشنا باشند. 

مراقب افراد مبتلا به سرطان چه کسانی هستند؟

مراقب به شخصی گفته می شود که بیشتر اوقات به فرد مبتلا به سرطان کمک می کند و در قبال این کار هزینه ای دریافت نمی کند. حال این مراقبان می توانند اعضای خانواده، دوستان، آشنایان و ... باشند. این افراد نقش بسیار در طول درمان و بهبودی بیماران سرطانی دارند و کارها و وظایف مهمی بر عهده مراقبان یا پرستان بیمار است. شما به عنوان مراقب تأثیر زیادی چه مثبت و چه منفی در روحیه بیمار خواهید گذاشت. تشویق و یک برنامه اصولی و مدون به بهبودی بیمار کمک می کند، کارهایی که از لحاظ روحی و برخورد با بیمار باید انجام دهید. حتی، همراهی بیمار در کارهایی مثل غذا خوردن، رسیدگی به نظافت روزمره، همدلی و صحبت کردن با فرد بیمار، او را به بهبودی کامل نزدیک تر می کند.

کارهایی که یک مراقب باید برای بیمار انجام دهد.

• آماده کردن فرد مبتلا به سرطان برای پذیرش شرایط جدید
• دادن داروهای بیمار سر ساعت تعیین شده
• مدیریت عوارض جانبی چه از لحاظ روحی و جسمی
• کمک گرفتن از سایر اعضای خانواده و دوستان
• صحبت کردن با بیمار و مکالمه مؤثر
• گزارش تغییرات بیماری از لحاظ فیزیکی و روانی به پزشک مربوطه

یک مراقب خوب باید آگاهی و اطلاعات لازم برای کمک به بیمار سرطانی داشته باشد. این افراد باید با پزشک و کادر درمان بیمار در ارتباط باشند و اطلاعات لازم را از این اشخاص کسب کنند. در صورت بروز هر مشکل دکتر فرد را در جریان قرار دهند تا بتوانند به نحوه صحیح درمان فرد مبتلا به سرطان کمک کنند.

کارهایی که مراقب باید از انجام آن ها پرهیز کند.

• سرزنش کردن بیمار
• صحبت کردن در مورد تغییرات ظاهری
• سؤال کردن در مورد بیماری
• ترحم کردن به فرد مبتلا به سرطان

حل مشکلات بیماران سرطانی توسط مراقب

فرد مبتلا به سرطان هر روز با چالش های جدیدی رو به رو است. بنابراین، به عنوان فردی که از بیمار نگهداری و مراقبت می کنید، باید به نکاتی توجه داشته باشید. به طور مثال فرد مبتلا به سرطان تب می کند، باید متوجه باشید که تعداد گلبول های سفید کاهش یافته و بیمار حتما باید در بیمارستان بستری شود و اقداماتی که شما در بیمارستان و خانه برای او انجام دهید، به شرح زیر است:

• دراین شرایط بیمار باید مدت کوتاهی برای دریافت آنتی بوتیک ها در بیمارستان تحت نظر باشد تا پزشکان عفونت را کنترل کنند، پس در رفع نگرانی های بیمار به آن کمک کنید.
• حتما داروهایی که بیمار باید در منزل مصرف کند را از بیمارستان یا مراکز درمانی دریافت کنید و دستورالعمل داروها را یادداشت کنید.
• اگر پزشک فرد مبتلا به سرطان در مرکز درمانی که آن را بستری کردید نبود، با پزشک تماس بگیرید و وضعیت بیمار را برای پزشک خودش شرح دهید.
• مراقب یا پرستار باید اقدامات لازم را آموزش ببیند تا در خانه برای درمان بیمار با مشکل مواجه نشود.
• درصورت نیاز به مراجعه روزانه به کلینیک برای دریافت آنتی بیوتیک ها که ممکن است به صورت تزریقی باشد، ساعت مراجعه را با پرسنل درمان هماهنگ کنید تا خللی در روند درمان صورت نگیرد.

مراقبت های روزانه ای که توسط مراقب باید صورت بگیرد.

شما می توانید با کمک کردن بیمار سرطانی در کارهای روزانه، این دوران و شرایط سخت را برای او راحت و آسان کنید. در لیست زیر چند نمونه از کارهای روزمره را مثال می زنیم:

• مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات بیمار را به او یادآوری کنید و فرد را همراهی کنید.
• در حمام کردن، تعویض لباس بیمار سرطانی را کمک کنید.
• از فرد بیمار حمایت عاطفی کنید.
• داروهای بیمار را در زمان های مشخص شده به او بدهید.
• غذای سالم و مفید در اختیار فرد مبتلا به سرطان قرار دهید.
• در صورت نیاز به تمیز کردن منزل بیمار، پرداخت صورت حساب ها و انجام کار های بیرون از منزل او را یاری کنید.
• مشکلات جسمی و روحی بیمار را مدیریت کنید و در این راستا همراه و همدم فرد باشید.

ارتباط مراقب با فرد مبتلا به سرطان

برقراری ارتباط خوب با بیمار یکی از مهم ترین عوامل مؤثر و تأثیرگذار در روند بهبودی بیمار سرطانی می باشد. شما باید تا حد ممکن بیمار را به فعالیت های مؤثر در طول درمان درگیر کنید تا فرد مبتلا به سرطان با مشکلات عاطفی، جسمی و روانی خود درگیر نشود و با مشکل مواجه نشود. در اینجا به مواردی اشاره می کنیم که می توانید بیمار را با آن ها مشغول کنید:

به فرد مبتلا کمک کنید تا حد ممکن یک زندگی معمولی داشته باشد. با کمک بیمار تصمیم بگیرید که چه فعالیت های دوست دارد، انجام دهد تا در این راه با او همراه باشید. کارهایی انجام دهید که فرد از انجام آن ها لذت می برد و از مواردی که ذهن بیمار را درگیر می کنید، بپرهیزید. کارهای که بی اهمیت هستند را کنار بگذارید.

به فرد بیمار اجازه دهید تا احساساتش را با شما در میان بگذارد و برای این کار او را تشویق کنید. به طور مثال اگر بیمار با شما درباره احساساتش در مورد سرطان صحبت کرد، موضوع را تغییر ندهید. شما شنونده باشید و بگذارید فرد مبتلا به سرطان صحبت کند. در این راستا او را تشویق کنید و از بیمار حمایت کنید.

به بیمار اطمینان دهید که در دسترس هستید و از وارد کردن فشار مسائل جانبی پرهیز کنید. اگر فرد سرطانی سعی در انجام کاری دارد، به هیچ وجه جلوی او را نگیرد. به طور مثال بیمار خودش برای لباس پوشیدن تلاش می کند، برای بیمار مهم است که خودش از پس کارهای خودش بر بیاید. شما دوست دارید که به فرد بیمار کمک کنید، اما این کار را انجام ندهید تا خودش مستقل باشد.

به یاد داشته باشید که افراد به روش های مختلفی ارتباط برقرار می کنند، بعضی با نوشتن، نوازش کردن و یا حرکات متفاوت، چرا که بیان احساسات برایشان واقعا دشوار است. بنابراین، در صورتیکه خواستند دست شما را بگیرند، شما این اجازه را به آن ها بدهید.

فرد بیمار ممکن است تمایل به سکوت و آرامش داشته باشد، در حالی که برخی دیگر دوست دارند بیشتر صحبت کنند. اگر فرد تمایلی به حرف زدن و صحبت کردن نداشت، او را مجبور به حرف زدن نکنید و به سکوت او احترام بگذارید.

واقع بینانه و انعطاف پذیر باشید در مورد کارهایی که می خواهید انجام دهید، واقع بینانه و انعطاف پذیر باشید و شرایط بیمار را در نظر بگیرید. ممکن است فرد مبتلا نخواهد کاری را در آن زمان که شما می خواهید، انجام دهد. پس او را مجبور به انجام کاری نکنید.

همه ما نیاز به تنهایی و خلوت کردن با خودمان داریم. بیماران بعضی اوقات دوست دارند، تنها باشند به خواسته آن ها احترام بگذارید.

شما و فرد مبتلا به سرطان سعی کنید به کارهایی بپردازید که هر دو شما از انجام آن ها احساس خوشایند دارید و لذت می برید و باید به تغذیه و ورزش بیمار اهمیت بسزایی دهید.

در کنار همه موارد بالا اگر شخص بیمار رفتاری هایی مانند خشم، عصبانیت، غم و افسردگی را بیشتر از حد معمول در وجودش داشته باشد، شما باید از تیم حرفه ای، مشاور یا روانشناس کمک بگیرید تا آسیب های وارده به روان بیمار را کاهش دهید.

مراقبت از راه دور

در طول درمان فرد مبتلا به سرطان ممکن است برای شخصی که وظیفه مراقب از بیمار را به عهده دارد، کارهایی از قبیل مسافرت، مسائل کاری و ... پیش بیاید. در این صورت باید قبل از تنها گذاشتن و دور شدن از بیمار به نکات زیر توجه کنید:

محل قرار گرفتن بیمار را بررسی کنید. مسیر حرکت فرد مشکلی نداشته باش، از قرار دادن بیمار در مکان هایی که احتمال سقوط وجود دارد، خودداری کنید. در حمام میله یا صندلی وجود داشته باشد که بیمار بتواند از آن ها کمک بگیرد و از سر خوردن خود جلوگیری کند.

محیط خانه تمیز باشد، زیرا بیماران سرطانی به دلیل سیستم دفاعی ضعیف، بیشتر در معرض آلودگی ها و میکروب ها قرار دارند. حتما در خانه مواد غذایی وجود داشته باشد که فرد مبتلا مجبور به تهیه غذای خود نشود.

با اشخاصی که در نزدیکی محل زندگی فرد بیمار هستند، از جمله دوستان، همسایگان و ... هماهنگی لازم را انجام دهید که به بیمار سر بزنند و او را تنها نگذارند.

یک فرد را در نظر داشته باشد که در مواقع اورژانسی چه در طول روز و چه در شب بتواند، بیمار را ملاقات کند.

لیستی شامل تمامی داروها و زمان مراجعه به پزشک را یادداشت کنید تا در صورت نبود شما فرد دیگری به آن ها رسیدگی کند.

شماره های ضروری را یادداشت کنید و یا در لیست تماس های ضروری موبایل بیمار قرار دهید تا در صورت بروز مشکل سریعا با شما تماس بگیرد. همیشه تلفن همراهتان را چک کنید و در دسترس باشید.

سعی کنید برای کارهای خود، یک برنامه ریزی معین داشته باشید و قبل از انجام هر برنامه ای که دارید، بیمار را در جریان تصمیم گیری های خود قرار دهید تا فرد مبتلا به سرطان دچار استرس و ناراحتی نشود. داشتن یک برنامه مشخص باعث می شود استرس بیمار کاهش پیدا کند.

جمع بندی

بیماران مبتلا به سرطان از لحاظ روحی و جسمی تحت فشار هستند، از این رو کسانی که در ارتباط با این افراد هستند و از آن ها مراقبت می کنند، باید با یکسری اصول و قوانین آشنا باشند. فرد مبتلا به سرطان در دوران درمان دچار افسردگی، غم و ناراحتی می شوند، به همین دلیل بالا بردن روحیه برای غلبه به بیماری و مبارزه با آن بسیار مهم است. بیمارانی که در طول درمان خود از روحیه بالاتری برخوردار هستند، زودتر به این بیماری غالب شدند تا کسانی که احساس ضعف و تنهایی می کنند. مراقبان بیماران سرطانی می تواند اعضای خانواده، دوستان و ... باشند که نقش اساسی در بهبودی بیماران دارند. کلینیک پردیس شیراز با ارائه خدماتی از قبیل راه های تشخیص، روش های درمانی و همچنین مرکز مشاوره این مرکز همراه و همیار همیشگی شما عزیزان می باشد.