برای شناخت علائم سرطان خون اجازه بدهید ابتدا این نوع سرطان را بهتر بشناسیم؛ سرطان خون یا لوسمی، سرطان بافت های خون ساز بدن از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی است. انواع بسیاری از سرطان خون وجود دارد. همچنین، سرطان خون در کودکان نیز شایع می باشد. سرطان خون معمولاً گلبول های سفید خون را درگیر می کند. گلبول های سفید خون شما مبارزان قدرتمند عفونت هستند که به طور طبیعی در بدن رشد می کنند و تقسیم می شوند، زیرا بدن شما به آنها احتیاج دارد. اما در افراد مبتلا به سرطان خون، مغز استخوان، گلبول های سفید خون غیرطبیعی تولید می کند که عملکرد صحیحی ندارند.

علائم سرطان خون بسته به نوع آن می تواند متفاوت باشد. حتی ممکن است در مراحل اولیه، هیچ گونه علائمی را مشاهده نکنید.

علائم و نشانه های سرطان خون با توجه به مرحله بندی لوسمی متفاوت می باشد. بسیاری از افراد غالباً در مراحل اولیه ابتلا به انواع خاصی از سرطان خون علائمی را تجربه نمی کنند یا علائم به آرامی بروز می کنند. لوسمی میلوئید حاد (AML) و لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) از انواع سرطان خون می باشند که خیلی سریع تر پیشرفت می کنند و علائم ممکن است سریع تر از لوسمی مزمن تشدید شوند. در این مطلب، به علائم و نشانه ها و عوامل خطر سرطان خون خواهیم پرداخت.

علائم هشدار دهنده زودرس سرطان خون

علائم سرطان خون اغلب بسته به نوع سرطان خون تشخیص داده شده، متفاوت است. برخی از علائم مانند تعریق شبانه، تب، خستگی و احساس درد مانند علائم آنفولانزا است. برخلاف علائم آنفولانزا که به طور کلی با بهبود شما فروکش می کند، علائم سرطان خون به طور کلی بیش از دو هفته طول می کشد و ممکن است شامل کاهش وزن ناگهانی، درد استخوان و مفصل و خونریزی یا کبودی آسان باشد. سایر علائم هشدار دهنده زودرس سرطان خون عبارتند از:

• تب، لرز
• خستگی، ضعف
• از دست دادن اشتها
• عرق شبانه
• ناراحتی شکمی
• سردرد
• تنگی نفس
• عفونت های مکرر
• پتشیا (لکه های قرمز کوچک زیر پوست)

از آنجا که برخی شرایط به عنوان عوارض جانبی بیماری رخ می دهد، موارد زیر ممکن است علائم سرطان خون باشد:

کم خونی: تعداد کم گلبول های قرمز خون. سلول های قرمز خون اکسیژن را به اطراف بدن منتقل می کنند. این وضعیت ممکن است منجر به ضعف، خستگی یا تنگی نفس شود.

لکوپنی: تعداد کم گلبول های سفید خون. کاهش تولید لکوسیت های عملکردی (گلبول های سفید خون) دفاع ایمنی بدن را تضعیف می کند که ممکن است شما را مستعد ابتلا به عفونت کند.

ترومبوسیتوپنی: تعداد پلاکت خون پایین. پلاکت ها سلول های خونی هستند که مسئول لخته شدن خون هستند. کمبود پلاکت خون ممکن است منجر به کبودی یا خونریزی آسان شود.

تورم غدد لنفاوی: در بعضی موارد، علائم سرطان خون ممکن است تورم قابل توجه گردن، زیر بغل یا کشاله ران باشد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که سرطان خون به غدد لنفاوی گسترش یافته است.

بزرگ شدن کبد یا طحال: تجمع سلول های غیرطبیعی خون در کبد یا طحال ممکن است باعث احساس سیری (از دست دادن اشتها) یا تورم در سمت چپ و بالای شکم شود.

عوامل خطر سرطان خون

هر ساله بیش از 60،000 نفر مبتلا به سرطان خون می شوند. خطر ابتلا به سرطان خون با افزایش سن افزایش می یابد، اما این بیماری ممکن است در افراد زیر 20 سال و کودکان نیز رخ دهد.

چه عواملی باعث سرطان خون می شوند؟

سرطان خون هنگامی ایجاد می شود که DNA در سلول های خونی به نام لکوسیت ها جهش یا تغییر کند و توانایی کنترل و تقسیم را از بین ببرد. در برخی موارد، این سلول های جهش یافته از سیستم ایمنی بدن فرار کرده و خارج از کنترل رشد می کنند و سلول های سالم را در جریان خون از بین می برند. اگرچه ممکن است علت دقیق سرطان خون فرد مشخص نباشد، عوامل خطر خاصی از جمله قرار گرفتن در معرض اشعه با این بیماری در ارتباط هستند. عوامل خطر شناخته شده برای سرطان خون عبارتند از:

عوامل خطر عمومی سرطان خون

جنسیت: مردان بیش از زنان به سرطان خون مبتلا می شوند.

سن: خطر سرطان خون با افزایش سن افزایش می یابد. ميانگین سن بيمار مبتلا به لوسمي ميلوئيد حاد (AML)، لوسمي لنفوسيتي مزمن (CLL) يا لوسمي ميلوئيدی مزمن (CML)، سن 65 سال و بالاتر است. با این حال، بیشتر موارد لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)  در افراد زیر 20 سال رخ می دهد. میانگین سن یک بیمار ALL در هنگام تشخیص، 15 سال است.

اختلالات خونی: برخی از اختلالات خونی، از جمله اختلالات مزمن میلوپرولیفراتیو مانند پلی سیتمی ورا، میلوفیبروز ایدیوپاتیک و ترومبوسیتوپنی ضروری، احتمال ابتلا به AML را افزایش می دهد.

سابقه خانوادگی: بیشتر لوسمی ها هیچ پیوند خانوادگی ندارند. با این حال، اگر شما از بستگان درجه یک بیمار مبتلا به CLL هستید یا اگر دوقلوی یکسانی دارید که مبتلا به AML یا ALL هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری باشید.

سندرم های مادرزادی: به نظر می رسد برخی سندرم های مادرزادی شامل سندرم داون، کم خونی فانکونی، سندرم بلوم، آتاکسی-تلانژکتازی و سندرم بلکفان-دیاموند خطر بروز AML را افزایش می دهند.

تأثیر سبک زندگی در ابتلا به سرطان خون

سیگار کشیدن: اگرچه ممکن است سیگار کشیدن دلیل اصلی سرطان خون نباشد، اما کشیدن سیگار خطر ابتلا به AML را افزایش می دهد.

سایر شرایط موثر در ابتلا به سرطان خون

تابش: قرار گرفتن در معرض تابش پر انرژی (به عنوان مثال ، انفجار بمب اتمی) و قرار گرفتن در معرض تابش کم انرژی از میدان های الکترومغناطیسی (به عنوان مثال ، خطوط برق)

مواد شیمیایی: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض برخی از آفت کش ها یا مواد شیمیایی صنعتی مانند بنزن به عنوان یک خطر برای سرطان خون در نظر گرفته می شود.

میدان های الکترومغناطیسی: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض موقعیت هایی مانند زندگی در نزدیکی خطوط برق، ممکن است خطر ابتلا به ALL را در فرد افزایش دهد.

درمان های قبلی سرطان: انواع خاصی از شیمی درمانی و پرتودرمانی برای سایر سرطان ها از عوامل خطر لوسمی محسوب می شوند.

جمع بندی

سرطان خون یکی از بیماری هایی است که ممکن است در هر سن و سالی رخ دهد، حتی در سنین پایین و کودکی. این سرطان می تواند در مراحل اولیه هیچ گونه نشانه ای نداشته باشد یا اینکه علائم به آرامی بروز پیدا کنند. مگر انواع خاصی از این بیماری که از رشد سریع تری برخوردار هستند که به تبع آن نیز علائم سریع تر بروز پیدا می کنند. شناخت علائم سرطان خون می توان به شما در تشخیص سریع تر بیماری کمک کند. در این مطلب، در کنار علائم و نشانه ها، به عوامل خطر سرطان خون نیز پرداختیم تا با آگاهی از آنها و کمتر قرار گرفتن در معرض این خطرات بتوانید از ابتلا به این بیماری تا حدی پیشگیری نمایید. با این حال در صورت مشاهده هر گونه علائمی می توانید با مراجعه با انستیتو کانسر پردیس شیراز، از امکانات این مرکز درمان سرطان بهره مند شده و اقدامات لازم را پیگیری نمایید.