سرطان از زمانی شروع می شود که تقسیم سلول های بدن از کنترل خارج می شوند. تقریباً سلول های هر قسمت از بدن می توانند به سرطان تبدیل شوند. سرطان خون در کودکان، سرطانی است که از سلول هایی شروع می شود که به طور معمول به انواع مختلف سلول های خونی تبدیل می شوند. غالباً، کانسر خون از اشکال اولیه گلبول های سفید خون شروع می شود اما برخی دیگر سرطان های خون در انواع دیگر سلول های خونی شروع می شود. علائم سرطان خون در کودکان می تواند مشابه علائم مشکلات دیگری به جز سرطان باشد.

• انواع سرطان خون در کودکان
• سرطان خون حاد در کودکان
• سرطان خون مزمن در کودکان
• لوسمی میلومونوسیتیک JMML) Juvenile)
• شناخت مغز استخوان، خون و بافت لنفاوی طبیعی
• مغز استخوان چیست
• سلول قرمز خون چیست
• پلاکت چیست
• گلبول سفید خون چیست
• شروع و شیوع سرطان خون در کودکان
• جراحی برای درمان سرطان خون در کودکان

کانسر خون یکی از انواع سرطان است که خود انواع مختلفی دارد که اساس اصلی آن ها موارد زیر است:

• سرطان خون حاد (سریع رشد)
• سرطان خون مزمن (رشد کندتر)
• سرطان خون شروع شده در سلول های میلوئیدی یا سلول های لنفاوی

دانستن نوع سرطان خون در کودک می تواند به پزشکان کمک کند تا پیش آگهی (چشم انداز) هر کودک را بهتر پیش بینی کرده و بهترین روش درمانی را انتخاب کنند.

بیشتر لوسمی های دوران کودکی حاد هستند. این کانسر خون می تواند به سرعت پیشرفت کند و معمولاً باید سریعاً درمان شود. انواع اصلی سرطان خون حاد عبارتند از:

• لوسمی حاد لنفوسیتیک (لنفوبلاستیک) سرطان خون (ALL): از هر 4 لوسمی در دوران کودکی حدود 3 مورد ALL است. این سرطان خون در اشکال اولیه گلبول های سفید خون به نام لنفوسیت شروع می شود.
• سرطان خون حاد میلوئیدی (AML): این نوع سرطان خون که لوسمی حاد میلوژنی، لوسمی حاد میلوسیتی یا لوسمی حاد غیر لنفوسیتیک نیز نامیده می شود، در بیشتر موارد لوسمی دوران کودکی را تشکیل می دهد. AML از سلول های میلوئیدی شروع می شود که به طور معمول سلول های سفید خون (غیر از لنفوسیت ها) گلبول های قرمز یا پلاکت ها را تشکیل می دهند.

به ندرت سرطان خون حاد می تواند دارای ویژگی های ALL و AML باشد. به این موارد لوسمی های دودمان مخلوط، لوسمی های حاد تمایز نیافته یا لوسمی های حاد فنوتیپ مخلوط (MPAL) گفته می شود. در کودکان، آن ها به طور کلی مانند ALL درمان می شوند و معمولاً به نوع درمان ALL پاسخ مثبت می دهند.

لوسمیای مزمن در کودکان نادر است. این لوسمی ها نسبت به لوسمی های حاد تمایل به رشد آهسته تری دارند اما درمان آن ها دشوارتر است. سرطان خون مزمن را می توان به 2 نوع اصلی تقسیم کرد:

• لوسمی میلوئیدی مزمن (CML): که لوسمی میلوژن مزمن نیز نامیده می شود. CML در کودکان نادر است. درمان آن مشابه آن چیزی است که در بزرگسالان استفاده می شود.
• لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL): این لوسمی در کودکان بسیار نادر است.

این نوع نادر لوسمی نه مزمن است و نه حاد. این سرطان در سلول های میلوئیدی شروع می شود اما معمولاً به سرعت AML یا به آرامی CML رشد نمی کند. این بیماری بیشتر در کودکان خردسال (میانگین سنی 2 سال) اتفاق می افتد. علائم سرطان خون می تواند شامل رنگ پریدگی پوست، تب، سرفه، کبودی یا خونریزی، مشکل تنفس (از طریق تعداد زیادی گلبول سفید خون در ریه ها)، بثورات پوستی، بزرگ شدن طحال، کبد و غدد لنفاوی باشد.

شناختن مغز استخوان، خون و سیستم های لنفاوی برای درک سرطان خون کمک می کند.

مغز استخوان قسمت داخلی نرم استخوان های خاص است که از سلول های خون ساز، سلول های چربی و بافت های پشتیبانی کننده تشکیل شده است. تعداد کمی از سلول های خون ساز سلول های بنیادی خون هستند. سلول های بنیادی خون برای ایجاد سلول های خونی جدید یک سری تغییرات را انجام می دهند. در طی این فرآیند، سلول ها به لنفوسیت ها (نوعی گلبول سفید) یا سلول های خون ساز دیگر تبدیل می شوند که از انواع سلول های میلوئیدی هستند. سلول های میلوئیدی می توانند به سلول های قرمز خون، گلبول های سفید خون (غیر از لنفوسیت ها) یا پلاکت تبدیل شوند.

سلول های قرمز خون (RBC) اکسیژن را از ریه ها به سایر بافت های بدن منتقل می کنند و دی اکسید کربن را به ریه ها بر می گردانند تا از بدن خارج شوند.

پلاکت در واقع قطعات سلولی است که توسط نوعی سلول مغز استخوان، به نام مگاکاریوسیت ساخته می شود. پلاکت ها با متوقف کردن سوراخ در رگ های خونی در جلوگیری از خونریزی نقش مهمی دارند.

گلبول های سفید خون به بدن در مبارزه با عفونت ها و باکتری ها کمک می کنند. گلبول های سفید خون انواع مختلفی دارند:

• لنفوسیت ها WBC های بالغ هستند که از لنفوبلاست، نوعی سلول خون ساز در مغز استخوان ایجاد می شوند. لنفوسیت ها سلول های اصلی تشکیل دهنده بافت لنفاوی، بخش عمده ای از سیستم ایمنی بدن هستند. بافت لنفاوی در غدد لنفاوی، تیموس، طحال، لوزه ها و آدنوئیدها و مغز استخوان یافت می شود. همچنین از طریق دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی پراکنده می شود. 2 نوع اصلی از لنفوسیت ها وجود دارد: سلول های B و سلول های T. متداول ترین نوع سرطان خون در دوران کودکی، می تواند در سلول های B یا T وجود داشته باشد.
• گرانولوسیت ها WBC های بالغ هستند که از میلوبلاست ها، نوعی سلول خون ساز در مغز استخوان ایجاد می شوند. گرانولوسیت ها گرانول هایی دارند که به صورت لکه هایی در زیر میکروسکوپ ظاهر می شوند. این گرانول ها حاوی آنزیم ها و مواد دیگری هستند که می توانند میکروب ها را از بین ببرند. 3 نوع گرانولوسیت - نوتروفیل ها، بازوفیل ها و ائوزینوفیل ها - با توجه به اندازه و رنگ دانه های آن ها در زیر میکروسکوپ متمایز می شوند.
• مونوسیت ها از مونوبلاست های خون ساز در مغز استخوان ایجاد می شوند و مربوط به گرانولوسیت ها هستند. بعد از حدود یک روز گردش خون، مونوسیت ها برای تبدیل شدن به ماکروفاژ وارد بافت های بدن می شوند که با احاطه و هضم، می توانند برخی از میکروب ها را از بین ببرند.

کانسر خون از مغز استخوان شروع می شود. سلول های لوسمی می توانند در آنجا جمع شده و سلول های طبیعی را از بین ببرند. غالباً، سلول های سرطان خون خیلی سریع به جریان خون وارد می شوند. برخی از انواع سرطان خون همچنین می توانند به سایر قسمت های بدن مانند غدد لنفاوی، طحال، کبد، سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع)، بیضه ها یا سایر اندام ها سرایت کنند. برخی دیگر از سرطان های دوران کودکی مانند نوروبلاستوما یا رابدومیوسارکوم از اندام های دیگر شروع می شود و می تواند به مغز استخوان گسترش یابد. اما این سرطان ها سرطان خون نیستند.

جراحی نقش بسیار محدودی در درمان سرطان خون کودکان دارد. از آنجا که سلول های سرطان خون به طور گسترده ای در مغز استخوان و خون پخش می شوند، درمان این نوع سرطان با جراحی امکان پذیر نیست. گذشته از نمونه برداری از غدد لنفاوی، جراحی به ندرت حتی در تشخیص سرطان خون نقشی دارد. زیرا این عمل معمولاً با آسپیرات مغز استخوان انجام می شود و نمونه برداری معمولاً می تواند سرطان خون را تشخیص دهد.

جمع بندی

سرطان خون از جمله سرطان هایی است که درمان راحتی ندارد اما غیرممکن هم نیست. مانند هر سرطان دیگری، این سرطان هم اگر به موقع و زود تشخیص داده شود، روند درمانی راحت تری را پشت سر می گذارد. بنابراین، با دانستن علل سرطان در کودکان و شایع ترین سرطان ها در کودکان، می توان به موقع آن را تشخیص و مهار کرد. با مراجعه به انستیتو کانسر پردیس و بهره مند شدن از امکانات پیشرفته و کادر مجرب این مرکز درمان این سرطان را پیگیری نمایید.