سرطان روده نوعی از سرطان است که در روده بزرگ آغاز می شود. این سرطان، از مرحله صفر که مرحله اولیه سرطان است تا مرحله 4 که سرطان روده متاستاتیک است، مرحله بندی می شود. سرطان روده متاستاتیک، سرطانی است که متاستاز شده است. این بدان معنی است که در بخش ها یا نقاط دور دست مانند ارگان های دیگر بدن یا غدد لنفاوی گسترش یافته است.

اگر چه سرطان می تواند به هر بخشی از بدن گسترش یافته و پخش شود، اما سرطان روده اغلب به کبد، ریه یا پریتونئوم (صفاق) پخش و متاستاز  می شود.

سرطان روده متاستاز شده به بخش های دور، به ندرت قابل درمان است. طبیعی است که پس از پخش و گسترش سرطان در بدن، کنترل آن دشوار خواهد شد. با این حال، درمان هایی در دسترس است که می تواند به توقف یا کند شدن رشد سرطان کمک کند. پیشرفت های مداوم در درمان سرطان روده، باعث افزایش میزان بقاء افراد مبتلا به سرطان متاستاتیک روده شده است. در ادامه خواهید خواند:

• نشانه های سرطان متاستاتیک روده
• چگونگی ایجاد سرطان متاستاتیک روده
• تشخیص سرطان متاستاتیک روده
• درمان سرطان متاستاتیک روده

سرطان روده در مراحل بالاتر سرطان که رشد و گسترش یافته است، با نشانه هایی همراه خواهد بود. این علائم عبارتند از:

• تغییر در عادت های روده مانند یبوست، اسهال یا مدفوع باریک که بیش از چند روز طول بکشد.
• وجود خون در مدفوع، ممکن است سبب تیره شدن مدفوع شود.
• خونریزی رکتال از خون قرمز روشن
• احساس خالی نشدن روده
• گرفتگی یا درد شکم
• خستگی
• کاهش وزن غیرقابل توضیح
• کم خونی

علائم و نشانه سرطان متاستاتیک روده بسته به محل گسترش بیماری و اندازه تومور متاستاتیک:

زردی یا تورم شکم، هنگامی که سرطان به کبد گسترش یافته است.

تنگی نفس، هنگامی که سرطان به ریه گسترش یافته است.

درد و شکستگی استخوان، هنگامی که سرطان به استخوان سرایت کرده است.

سرگیجه، سردرد یا تشنج، هنگامی که سرطان به مغز سرایت کرده است.

سرطان روده معمولاً به عنوان پولیپی شروع می شود که در پوشش داخلی رکتوم یا روده بزرگ شما ایجاد می شود و طی گذشت سال ها به آرامی رشد می کند. سرطان روده می تواند پس از بروز، به دیواره روده بزرگ یا رکتوم گسترش یافته و به خون و غدد لنفاوی حمله نماید. سلول های سرطانی می توانند به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته و یا در رگ های خونی به حرکت در آمده و به دیگر اندام ها و بافت های بدن منتقل شوند. شایع ترین نقاط بدن برای انتشار سرطان روده بزرگ، کبد، ریه و صفاق می باشد. اما سرطان می تواند به دیگر بخش های بدن مانند استخوان ها و مغز نیز پخش شده و گسترش یابد.

آزمایش اصلی تشخیص سرطان روده، کلونوسکوپی می باشد که به همراه بیوپسی و سایر مطالعات سلولی و بافتی انجام می شود. با استفاده از تست های تصویربرداری نیز می توان وضعیت گسترش سرطان به دیگر بخش های بدن را تشخیص داد. بیوپسی نیز ممکن است بر روی تومور دوردست انجام شود تا بررسی شود آیا از نوع سرطان اولیه است یا متاستاتیک.

آزمایش های تصویربرداری که برای تشخیص سرطان متاستاتیک روده انجام می شود، عبارتند از:

سی تی اسکن. سی تی اسکن انجام می شود تا مشخص شود آیا سرطان روده به غدد لنفاوی و دیگر بخش های بدن در قفسه سینه، شکم یا لگن گسترش یافته است. همچنین، می توان از سی تی اسکن برای هدایت بیوپسی برای تأیید متاستاز در اندام ها مانند کبد، استفاده کرد.

سونوگرافی. سونوگرافی شکمی ممکن است انجام شود تا مشخص شود آیا سرطان روده به کبد گسترش یافته است یا نه. در صورت لزوم ممکن است بیوپسی نیز انجام شود.

MRI. ممکن است از MRI لگن یا شکم استفاده شود تا مشخص شود آیا سرطان در لگن گسترش یافته و گره های لنفاوی را درگیر کرده است.

اشعه ایکس. اشعه ایکس قفسه سینه انجام می شود تا مشخص شود آیا سرطان روده به ریه ها متاستاز شده است یا نه. همچنین، ممکن است از اشعه ایکس برای چک کردن متاستاز استخوان نیز استفاده شود.

پت اسکن. پت اسکن برای بررسی متاستازها در بدن، از جمله مغز استفاده می شود. همچنین می تواند برای مرحله بندی و برنامه ریزی درمان مانند جراحی، برای تومورهای متاستاتیک استفاده شود. گاهی ممکن است ترکیبی از PET/CT اسکن انجام شود.

درمان سرطان روده به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله میزان شیوع و اندازه و محل قرارگیری تومورها. سن بیمار، وضعیت سلامت عمومی و عوارض جانبی درمان نیز در نظر گرفته می شود. سرطان متاستاتیک روده به ندرت قابل درمان است. هدف از درمان معمولاً طولانی کردن زندگی و تسکین یا جلوگیری از علائم بیماری است. در موارد نادر ممکن است سرطان روده متاستاتیک با از بین بردن همه تومورها درمان شود.

اغلب اوقات، درمان سرطان متاستاتیک روده به امید کنترل سرطان تا حد ممکن ادامه می یابد. واکنش افراد به درمان متفاوت است، بنابراین برخی از درمان ها ممکن است برای شما نتیجه بهتری را به دنیال داشته باشد.

جراحی ممکن است برای تسکین یا پیشگیری از عوارضی مانند انسداد روده بزرگ انجام شود. هنگامی که تنها چند متاستاز محدود به ریه ها یا کبد وجود دارد، جراحی ممکن است برای برداشتن آنها و همچنین، برداشتن تومور اولیه انجام شود.

شیمی درمانی، پرتودرمانی و درمان های هدفمند ممکن است به تنهایی یا ترکیبی برای کوچک کردن تومورها، تسکین علائم و طولانی شدن عمر بیمار انجام شوند.

پزشک شما ممکن است برای مدیریت درد، حالت تهوع و سایر عوارض جانبی سرطان یا درمان، داروهایی را تجویز نماید.

چشم انداز یا دورنمای سرطان روده متاستاتیک

درک این نکته بسیار مهم است که سرطان متاستاتیک، حتی اگر قابل درمان نباشد، گاهی اوقات ماه ها یا سال ها قابل کنترل است. توسعه درمان سرطان روده در سال های اخیر به افراد کمک کرده است که با وجود سرطان متاستاتیک روده، مدت طولانی تری زندگی کنند. جدیدترین نرخ بقاء به مدت 5 سال برای سرطان روده متاستاتیک، 13.8 درصد است. به این معنی که 13.8 درصد افراد مبتلا به سرطان روده متاستاتیک تا 5 سال بعد از تشخیص زنده می مانند.

نرخ بقاء فقط تخمین است و نمی تواند نتیجه فردی را مشخص نماید. چرا که عواملی مانند سن بیمار، مشکلات سلامتی فرد، تومور مارکرهای خاص، نوع درمان و واکنش فرد به آن، روی این مسئله اثرگذار خواهد بود.

جمع بندی

سرطان روده متاستاتیک یا مرحله چهارم سرطان روده، مرحله ای از سرطان است که سلول های سرطانی به دیگر بخش های بدن پخش شده اند. این مرحله از سرطان، علائم و نشانه ها، روش های تشخیص و درمان مخصوص به خود را دارد که به آنها پرداختیم. به این امید که با توجه بیشتر به نکات مطرح شده در این زمینه، در صورت مشاهده هر گونه علائمی، تشخیص و درمان این بیماری را هر چه سریع تر آغاز نمایید. انستیتو کانسر پردیس شیراز یکی از مراکز درمان سرطان ایران می باشد که با بهره مندی از تجهیزات پیشرفته و کادر مجرب و کارآزموده می تواند شما را همراهی نماید.