سرطان دهانه رحم، کابوسی که می‌تواند زندگی زنان را تحت‌الشعاع قرار دهد، با برنامه غربالگری منظم قابل پیشگیری و درمان به موقع است. دهانه رحم، دروازه ورود به رحم، در معرض ابتلا به این بیماری خطرناک قرار دارد. خوشبختانه، با انجام تست پاپ اسمیر و در صورت نیاز تست HPV، می‌توان تغییرات سلولی را در مراحل اولیه تشخیص داد و از بروز سرطان جلوگیری کرد. در این مقاله، به بررسی برنامه غربالگری سرطان دهانه رحم، اهمیت آن و روش‌های انجام آن می‌پردازیم. همچنین، علائم هشداردهنده این بیماری را نیز معرفی خواهیم کرد تا با آگاهی بیشتر، به حفظ سلامتی خود کمک کنید.

کلینیک کانسر پردیس با گرد هم آوردن متخصصان مجرب و باتجربه در زمینه غربالگری سرطان دهانه رحم، مجهز به مدرن‌ترین تجهیزات و فناوری‌های روز دنیا می باشد و با ارائه خدمات باکیفیت و مبتنی بر استانداردهای جهانی، به عنوان بهترین کلینیک غربالگری سرطان دهانه رحم در شیراز شناخته شده است.

• سرطان دهانه رحم چیست؟
• غربالگری سرطان دهانه رحم چیست؟
• آزمایش غربالگری سرطان دهانه رحم چگونه انجام می‌شود؟
• چه کسانی به غربالگری مکرر سرطان دهانه رحم نیاز دارند؟
• چه کسانی به غربالگری سرطان دهانه رحم نیاز ندارند؟
• چه زمانی می‌توان غربالگری سرطان دهانه رحم را متوقف کرد؟

خوشبختانه، با اقدامات پیشگیرانه می‌توان از ابتلا به این بیماری خطرناک جلوگیری کرد. مهم‌ترین گام، واکسیناسیون HPV است که از زنان در برابر دو نوع HPV که از عوامل خطر سرطان دهانه رحم هستند، محافظت می‌کند. همچنین برنامه غربالگری سرطان دهانه رحم با استفاده از تست پاپ اسمیر یا آزمایش HPV، می‌تواند تغییرات پیش‌سرطانی را در دهانه رحم تشخیص دهد و با درمان به موقع، از بروز سرطان جلوگیری کند. سرطان دهانه رحم، چهارمین عامل شایع سرطان و مرگ و میر ناشی از آن در زنان در سراسر جهان است. در سال 2012، حدود 528 هزار مورد جدید و 266 هزار مرگ ناشی از این بیماری به ثبت رسیده است. این رقم معادل 8 درصد کل موارد ابتلا و مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان است.

تقریباً 70 درصد موارد سرطان دهانه رحم در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد و در این کشورها، این بیماری شایع‌ترین عامل مرگ ناشی از سرطان در زنان است. در مقابل، در کشورهای توسعه‌یافته به دلیل اجرای برنامه‌های گسترده غربالگری، نرخ ابتلا به این بیماری به طور قابل توجهی کاهش یافته است.

روش‌های غربالگری سرطان دهانه رحم:

سه روش اصلی برای غربالگری سرطان دهانه رحم وجود دارد.

• آزمایش HPV: این آزمایش، وجود ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را که عامل اصلی سرطان دهانه رحم است، بررسی می‌کند.
• تست پاپ اسمیر: در این تست، سلول‌های دهانه رحم توسط متخصص زنان نمونه‌برداری شده و به منظور بررسی وجود سلول‌های غیرطبیعی به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند.
• تست HPV/Pap: این آزمایش ترکیبی از تست HPV و تست پاپ اسمیر است و برای بررسی تغییرات پرخطر HPV و سلول‌های دهانه رحم استفاده می‌شود.

غربالگری در سنین مختلف:

• زنان 21 تا 29 سال: هر سه سال یک بار تست پاپ اسمیر
• زنان 30 تا 65 سال: هر 3 تا 5 سال یک بار تست پاپ اسمیر به همراه تست HPV
• زنان 65 سال به بالا: در صورت سابقه غربالگری منظم و نتایج عادی، می‌توانند غربالگری را متوقف کنند.

نکات مهم در مورد غربالگری سرطان دهانه رحم:

• آزمایشات غربالگری بدون درد هستند و فقط چند دقیقه طول می‌کشند.
• بهترین زمان برای انجام تست پاپ اسمیر، زمانی است که در حال قاعدگی نیستید.
• قبل از انجام تست پاپ اسمیر، از داشتن رابطه جنسی، استفاده از تامپون یا دوش واژینال خودداری کنید.
• نتایج تست‌های غربالگری خود را به طور منظم با پزشک خود در میان بگذارید.

با انجام غربالگری سرطان دهانه رحم، می‌توانید از سلامت خود محافظت کرده و در صورت ابتلا به این بیماری، آن را در مراحل اولیه تشخیص دهید. به خاطر داشته باشید، تشخیص به موقع، موجب موفقیت در درمان و افزایش شانس زنده ماندن است.

مراحل اصلی غربالگری:

• معاینه: در اولین مرحله، شما بر روی تخت معاینه دراز می‌کشید و پزشک با استفاده از اسپکولوم، واژن و دهانه رحم شما را به طور کامل مشاهده می‌کند.
• نمونه‌برداری: سپس، با استفاده از یک برس یا ابزار مخصوص، سلول‌های دهانه رحم به طور ملایم برداشته می‌شوند. این نمونه‌برداری هیچ‌گونه دردی ندارد و فقط چند ثانیه طول می‌کشد.
• آزمایش: نمونه برداشته شده به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا از نظر وجود سلول‌های غیرطبیعی یا ویروس HPV بررسی شود.

دو نوع تست رایج برای غربالگری:

• تست پاپ اسمیر: این تست رایج‌ترین روش غربالگری است و سلول‌های دهانه رحم را از نظر وجود سلول‌های غیرطبیعی بررسی می‌کند.
• تست HPV: این تست، وجود ویروس HPV را که عامل اصلی سرطان دهانه رحم است، در سلول‌های دهانه رحم بررسی می‌کند.

انجام معاینات دوره‌ای و غربالگری‌های منظم، به بیمار در تشخیص سرطان دهانه رحم کمک خواهد کرد و می‌توان با تشخیص این بیماری‌ در مراحل اولیه شانس درمان و بقا را به طور قابل توجهی افزایش داد.

در سایت cancer.gov درباره انواع روش های غربالگری سرطان دهانه رحم به شرح زیر آماده است:

• The human papillomavirus (HPV) test checks cells for infection with high-risk HPV types that can cause cervical cancer.
• The Pap test (also called a Pap smear or cervical cytology) collects cervical cells so they can be checked for changes caused by HPV that may—if left untreated—turn into cervical cancer. It can find precancerous cells and cervical cancer cells. A Pap test also sometimes finds conditions that are not cancer, such as infection or inflammation.
• The HPV/Pap cotest uses an HPV test and Pap test together to check for both high-risk HPV and cervical cell changes.

• HIV مثبت بودن: افراد مبتلا به HIV سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند و ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به HPV و در نتیجه سرطان دهانه رحم باشند.
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف: به دلایل دیگری مانند درمان سرطان، پیوند عضو یا مصرف داروهای استروئیدی، سیستم ایمنی ضعیف می‌تواند خطر ابتلا به HPV و سرطان دهانه رحم را افزایش دهد.
• قرار گرفتن در معرض DES قبل از تولد: DES دارویی بود که در گذشته برای جلوگیری از سقط جنین تجویز می‌شد. با این حال،مشخص شد که این دارو خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را در دختران متولد شده از مادرانی که از DES استفاده کرده بودند، افزایش می‌دهد.
• سابقه آزمایش غیرطبیعی پاپ اسمیر یا بیوپسی: اگر در گذشته نتیجه آزمایش پاپ اسمیر یا بیوپسی شما غیرطبیعی بوده است، پزشک ممکن است غربالگری‌های مکرر را برای اطمینان از عدم پیشرفت سلول‌های غیرطبیعی به سرطان توصیه کند.
• سابقه ابتلا به سرطان دهانه رحم: حتی پس از درمان سرطان دهانه رحم، خطر عود این بیماری وجود دارد. به همین دلیل، غربالگری‌های مکرر برای این افراد ضروری است.

• زنانی که هیسترکتومی کامل انجام داده‌اند: اگر به دلایلی غیر از سرطان یا سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم، عمل برداشتن کامل رحم (هیسترکتومی کامل) انجام داده‌اید، نیازی به غربالگری سرطان دهانه رحم ندارید. دهانه رحم محل ابتلا به این بیماری است و برداشتن آن به معنای حذف خطر ابتلا به آن است.
• زنانی که هیسترکتومی جزئی انجام داده‌اند: اگر فقط رحم شما برداشته شده است، اما نه دهانه رحم (که به آن هیسترکتومی جزئی یا سوپراسرویکال می‌گویند)، باید غربالگری‌های معمول سرطان دهانه رحم را ادامه دهید. دهانه رحم در جای خود باقی می‌ماند و هنوز در معرض خطر ابتلا به HPV و سرطان دهانه رحم قرار دارد.

*نکته: اگر در مورد وضعیت خود و اینکه آیا به غربالگری‌های مکرر نیاز دارید سوالی دارید، حتماً با پزشک خود صحبت کنید.

شرایط توقف غربالگری:

• سابقه منفی: در صورت عدم سابقه سلول‌های غیرطبیعی دهانه رحم با درجه متوسط تا شدید یا سرطان دهانه رحم، می‌توان غربالگری را متوقف کرد.
• نتایج منفی تست: اگر طی 10 سال گذشته، سه نتیجه منفی تست پاپ اسمیر یا دو نتیجه منفی متوالی co-test (تست همزمان پاپ اسمیر و HPV) دریافت کرده‌اید و آخرین آزمایش در 5 سال گذشته انجام شده باشد، می‌توانید غربالگری را متوقف کنید.

نکات مهم:

• مشورت با پزشک: قبل از هرگونه اقدامی برای توقف غربالگری، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک با بررسی سابقه پزشکی شما و نتایج تست‌های غربالگری، بهترین تصمیم را برای شما خواهد گرفت.
• شرایط خاص: در برخی موارد، مانند سیستم ایمنی ضعیف، سابقه DES (دارویی که در گذشته برای جلوگیری از سقط جنین تجویز می‌شد) یا سابقه درمان سرطان دهانه رحم، ممکن است لازم باشد حتی پس از 60 سالگی نیز به غربالگری ادامه دهید.
• تغییرات در سلامتی: اگر در هر زمانی پس از توقف غربالگری، علائم مشکوکی مانند خونریزی غیرطبیعی واژن، درد لگن یا ترشحات غیرطبیعی واژن را مشاهده کردید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.

با مشورت پزشک و در نظر گرفتن شرایط خود، می‌توانید بهترین تصمیم را برای سلامتی خود بگیرید.