سرطان دهانه رحم یکی از بیماری‌هایی است که در صورت تشخیص دیرهنگام می‌تواند خطرناک باشد، اما خوشبختانه با آزمایش پاپ اسمیر می‌توان آن را در مراحل اولیه شناسایی و کنترل کرد. این تست که توسط انجمن متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG) توصیه شده است، به زنان 21 تا 65 ساله کمک می‌کند تا با غربالگری منظم، سلامت خود را حفظ کرده و در صورت وجود سلول‌های غیرطبیعی، درمان مؤثری دریافت کنند. انجام این آزمایش ساده می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دهانه رحم داشته باشد.

آزمایش پاپ اسمیر یک روش غربالگری ساده و غیرتهاجمی برای تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم است. در این تست، سلول‌هایی از دهانه رحم جمع‌آوری و در آزمایشگاه بررسی می‌شوند تا هرگونه تغییر غیرطبیعی شناسایی شود. انجام منظم این آزمایش می‌تواند از پیشرفت سرطان جلوگیری کرده و شانس درمان موفقیت‌آمیز را افزایش دهد. اگر نتیجه طبیعی باشد، نیازی به اقدام فوری نیست، اما نتایج غیرطبیعی ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشند. پزشکان توصیه می‌کنند زنان از 21 سالگی تا 65 سالگی به طور منظم این تست را انجام دهند.

آزمایش پاپ اسمیر، که به عنوان معاینه اسمیر نیز شناخته می‌شود، روشی ساده و غیرتهاجمی برای غربالگری سرطان دهانه رحم در زنان است. در این آزمایش، سلول‌هایی از دهانه رحم، که انتهای پایینی رحم و در بالای واژن قرار دارد، جمع‌آوری و تحت بررسی میکروسکوپی قرار می‌گیرند. تشخیص سرطان دهانه رحم از طریق آزمایش پاپ اسمیر، کلید موفقیت در درمان این بیماری است. با شناسایی سلول‌ های غیرطبیعی و پیش سرطانی در مراحل اولیه، می‌توان از پیشرفت سرطان و بروز عوارض خطرناک آن جلوگیری کرد. 

در ادامه به بررسی جزئیات بیشتر در مورد فرآیند انجام آزمایش پاپ اسمیر، فواید آن و پاسخ به سوالات متداول در این زمینه خواهیم پرداخت.

• دو روز قبل از انجام آزمایش: از برقراری رابطه جنسی واژینال، دوش واژینال و استفاده از داروها، کرم‌ها یا ژل‌های ضد بارداری خودداری کنید. این موارد می‌توانند سلول‌های غیرطبیعی را از دهانه رحم شسته یا پنهان کنند.
• زمان‌بندی مناسب: تا حد امکان، سعی کنید آزمایش پاپ اسمیر را در زمانی غیر از دوران قاعدگی انجام دهید.

نحوه انجام آزمایش پاپ اسمیر:

• معاینه در مطب پزشک: این آزمایش در مطب پزشک و در عرض چند دقیقه انجام می‌شود.
• موقعیت قرارگیری: به پشت روی تخت دراز می‌کشید و پاهایتان را خم می‌کنید.
• استفاده از اسپکولوم: پزشک از ابزاری به نام اسپکولوم برای جدا کردن دیواره‌های واژن و مشاهده دهانه رحم استفاده می‌کند. این کار ممکن است کمی فشار در ناحیه لگن ایجاد کند.
• نمونه‌گیری: با استفاده از یک برس نرم و ابزار مسطحی به نام اسپاتول، سلول‌هایی از دهانه رحم جمع‌آوری می‌شود. این فرآیند معمولاً بدون درد است.
• محل انتقال نمونه‌ها: سلول‌های جمع‌آوری شده برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند.

روش‌های رایج جمع‌آوری سلول‌ها در آزمایش پاپ اسمیر

• روش سنتی: سلول‌ها به طور مستقیم به روی یک اسلاید شیشه‌ای منتقل می‌شوند.
• روش تین پرپ: سلول‌ها به یک محلول نگهدارنده منتقل شده و سپس به صورت تک لایه روی اسلاید شیشه‌ای قرار می‌گیرند.

مزایای روش تین پرپ: این روش دقت تشخیصی را افزایش می‌دهد و امکان بررسی همزمان وجود HPV و عفونت‌های دیگر را فراهم می‌کند.

انجام منظم آزمایش پاپ اسمیر نقشی حیاتی در سلامت زنان ایفا می‌کند. با مراجعه به پزشک و انجام این آزمایش ساده، می‌توانید از سلامتی خود محافظت کرده و از ابتلا به این بیماری خطرناک پیشگیری کنید. برای تعیین بهترین برنامه غربالگری با توجه به سن، سابقه پزشکی و سایر عوامل فردی، با پزشک خود مشورت کنید.

• انتقال به آزمایشگاه: نمونه‌ها به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند و در آنجا زیر میکروسکوپ بررسی می‌شوند تا مشخص شود که آیا سلول‌ها حاوی ویژگی‌هایی هستند که نشان‌دهنده سرطان یا وضعیت پیش‌سرطانی باشند یا خیر.
• زمان انتظار دریافت نتایج: از پزشک خود بپرسید که چه زمانی می‌توانید نتایج آزمایش را دریافت کنید.

چگونه نتایج آزمایش پاپ اسمیر را تفسیر کنیم؟

نتیجه طبیعی: اگر در آزمایش پاپ اسمیر فقط سلول‌های طبیعی دهانه رحم مشاهده شده باشد، به آن "نتیجه منفی" می‌گویند. در این صورت، تا زمان معاینه لگنی و تست پاپ اسمیر بعدی، نیازی به اقدام بیشتر نیست.

نتیجه غیرطبیعی: اگر سلول‌های غیرطبیعی در آزمایش پاپ اسمیر یافت شود، به آن "نتیجه مثبت" می‌گویند. با این حال، نتیجه مثبت به معنای ابتلا به سرطان دهانه رحم نیست. معنای این نتیجه به نوع سلول‌هایی که در آزمایش مشاهده شده‌اند بستگی دارد.

اصطلاحات پزشکی رایج در نتایج آزمایش پاپ اسمیر و معنی آن‌ها

در ادامه به برخی از اصطلاحات پزشکی که ممکن است در نتیجه تست پاپ اسمیر به کار برده شوند، اشاره می‌کنیم و توضیحاتی در مورد آنها ارائه می‌دهیم.

• سلول‌های سنگفرشی آتیپیک (ASCUS): سلول‌های سنگفرشی نازک و مسطح هستند که در دهانه رحم سالم رشد می‌کنند. اگر در تست پاپ اسمیر سلول‌های سنگفرشی غیرطبیعی به نظر برسند، لزوماً به معنای وجود سلول‌های پیش‌سرطانی نیست. در این موارد، پزشک آزمایش را برای بررسی وجود ویروس‌هایی مانند HPV که می‌توانند باعث سرطان شوند، تجزیه و تحلیل می‌کند. اگر ویروس خطرناکی یافت نشود، سلول‌های غیرطبیعی نگران‌کننده نیستند. اما در صورت وجود ویروس‌های خطرناک، به آزمایشات بیشتری نیاز است.
• ضایعه داخل اپیتلیال سنگفرشی: این اصطلاح برای نشان دادن نتیجه غیرطبیعی و احتمال وجود سلول‌های پیش‌سرطانی در تست پاپ اسمیر به کار می‌رود. اگر تغییرات جزئی باشند، به این معنی است که سلول‌های پیش‌سرطانی احتمالاً سال‌ها تا تبدیل شدن به سرطان فاصله دارند. اگر تغییرات قابل توجه باشند، احتمال تبدیل سریع‌تر آنها به سرطان بیشتر است و نیاز به آزمایشات تشخیصی بیشتری است.
• سلول‌های غده‌ای غیرطبیعی: سلول‌های غده‌ای مخاط تولید می‌کنند و در دهانه رحم و داخل رحم رشد می‌کنند. سلول‌های غده‌ای ممکن است غیرطبیعی به نظر برسند، اما مشخص نیست که سرطانی هستند یا خیر. برای تعیین منبع و اهمیت آن‌ها، آزمایشات بیشتری لازم است.
• سرطان سلول سنگفرشی یا سلول‌های آدنوکارسینوما: این نتیجه به این معنی است که سلول‌های جمع‌آوری شده در آزمایش پاپ اسمیر آنقدر غیرطبیعی به نظر می‌رسند که آسیب‌شناس تقریباً از وجود سرطان مطمئن است. "سرطان سلول سنگفرشی" به سرطان‌هایی اشاره دارد که در سلول‌های صاف واژن یا دهانه رحم ایجاد می‌شوند. "آدنوکارسینوما" به سرطان‌هایی اشاره دارد که در سلول‌های غده‌ای ایجاد می‌شوند. اگر چنین سلول‌هایی یافت شوند، پزشک معاینات و آزمایشات لازم را انجام می‌دهد.

اقدامات بعدی در صورت نتیجه غیرطبیعی بودن آزمایش پاپ اسمیر:

• کولپوسکوپی: اگر نتیجه پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد، پزشک ممکن است کولپوسکوپی را با استفاده از ابزار بزرگ‌نمایی مخصوص (کولپوسکوپ) برای بررسی بافت‌های دهانه رحم، واژن و فرج انجام دهد.

• نمونه‌برداری: پزشک ممکن است از هر ناحیه‌ای که غیرطبیعی به نظر می‌رسد، نمونه‌برداری کند. سپس نمونه بافت برای تجزیه و تحلیل و تشخیص قطعی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

برخی از زنان ممکن است نیاز به انجام تست های مکرر پاپ اسمیر داشته باشند:

• زنان مبتلا به HIV: سیستم ایمنی ضعیف شده آن‌ها را در معرض خطر بیشتری ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار می دهد.
• زنان تحت شیمی درمانی یا پیوند عضو: درمان های این نوع می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش دهد.
• زنان بالای 30 سال با سابقه نتایج غیرطبیعی پاپ اسمیر: ممکن است به تست های مکرر برای نظارت بر تغییرات سلولی نیاز داشته باشند.
• زنان بالای 30 سال که آزمایش HPV آن‌ها منفی است: ممکن است هر 5 سال یکبار به جای هر 3 سال یکبار نیاز به تست پاپ اسمیر داشته باشند.
• تست HPV: این تست می تواند وجود ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) را که می تواند منجر به سرطان دهانه رحم شود، تشخیص دهد. معمولاً همراه با تست پاپ اسمیر برای زنان بالای 30 سال انجام می شود.

*توصیه: با پزشک خود در مورد اینکه هر چند وقت یکبار باید تست پاپ اسمیر انجام دهید صحبت کنید.

*هدف: تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم شانس درمان با موفقیت را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.

فواصل زمانی توصیه شده:

• خانم های 21 تا 65 سال: به طور کلی، پزشکان توصیه می کنند که این تست هر سه سال یکبار برای زنان در این گروه سنی انجام شود.
• خانم های بالای 30 سال: اگر تست پاپ اسمیر همراه با آزمایش HPV انجام شود، می توانید هر 5 سال یکبار آن را انجام دهید.
• زنان با عوامل خطر: اگر عوامل خطرساز خاصی دارید، ممکن است پزشک بدون در نظر گرفتن سن شما، تکرار تست را در فواصل کوتاهتر توصیه کند.

چه عواملی خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهند؟

• سابقه تشخیص سرطان دهانه رحم یا سلول های پیش سرطانی در تست پاپ اسمیر
• قرار گرفتن در معرض DES قبل از تولد
• عفونت HIV
• ضعف سیستم ایمنی به دلیل پیوند عضو، شیمی درمانی یا مصرف مزمن کورتیکواستروئیدها
• سابقه سیگار کشیدن

به خاطر داشته باشید:

• هرگز تست پاپ اسمیر را نادیده نگیرید.
• در مورد هر گونه سوال یا نگرانی که دارید با پزشک خود صحبت کنید.
• انجام منظم این تست می تواند جان شما را از سرطان دهانه رحم نجات دهد.

• ترشحات غیرطبیعی واژن: اگر ترشحات واژن شما غیرطبیعی به نظر می‌رسد، ممکن است نشانه‌ای از عفونت یا سایر مشکلات سلامتی باشد. در این صورت، مراجعه به پزشک و انجام تست پاپ اسمیر می‌تواند به تشخیص و درمان سریع‌تر مشکل کمک کند.
• خونریزی یا لکه‌بینی خارج از دوره‌های پریود: خونریزی یا لکه‌بینی غیرمنتظره واژن می‌تواند نشان‌دهنده اختلالات هورمونی، پولیپ رحم، فیبروم یا حتی سرطان باشد. در این موارد، انجام تست پاپ اسمیر می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر و اقدامات درمانی مناسب کمک کند.
• درد یا خونریزی واژن حین یا بعد از رابطه جنسی: اگر در حین یا بعد از رابطه جنسی دچار درد یا خونریزی واژن می‌شوید، ممکن است نشانه‌ای از عفونت، زگیل تناسلی یا سایر مشکلات سلامتی باشد. در این صورت، مراجعه به پزشک و انجام تست پاپ اسمیر می‌تواند به تشخیص و درمان سریع‌تر مشکل کمک کند.

علائم هشدار دهنده دیگر:

• علاوه بر موارد ذکر شده، هر گونه تغییر در ظاهر یا بوی واژن، درد لگن، دشواری در دفع ادرار یا مدفوع و تورم یا خارش واژن نیز می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات سلامتی باشد و نیاز به معاینه توسط پزشک و انجام تست پاپ اسمیر دارد.

انجام منظم تست پاپ اسمیر و معاینات لگنی نقشی کلیدی در پیشگیری از بیماری‌ها و حفظ سلامت شما دارد.