سرطان، بیماری پیچیده ای است که با رشد و تکثیر غیرقابل کنترل سلول ها در بدن مشخص می شود. این سلول ها می توانند به بافت های مجاور حمله کرده و از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به سایر قسمت های بدن نیز سرایت کنند. انواع مختلفی از سرطان وجود دارد که هر کدام از نظر محل شروع، نوع سلول درگیر و رفتار بیولوژیکی شان با یکدیگر متفاوت هستند. در این مطلب، به بررسی انواع سرطان، علائم رایج، روش های تشخیص و درمان آنها می پردازیم.
کلینیک پردیس شیراز (انستیتو کانسر پردیس) بزرگترین مرکز پزشکی تشخیص و درمان سرطان در جنوب کشور است که در زمینه های مختلف پیشگیری و درمان سرطان، دیابت، بیماری های قلبی و عروقی و ... خدمت رسانی می کند. همچنین این مرکز به عنوان یکی از بهترین مراکز تصویر برداری شیراز، خدمات متنوعی از جمله سی تی اسکن کنسر، سونوگرافی، رادیولوژی، ماموگرافی و سنجش تراکم استخوان را ارائه میدهد. جهت مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر می توانید از طریق شماره 07191003888 و یا صفحه تماس با ما، با مجموعه درمانی پردیس در ارتباط باشید.
سرطان به انگلیسی Cancer نامیده میشود. سرطان، دستهای از بیماریهای پیچیده است که با رشد غیرقابل کنترل سلولهای غیرطبیعی در بدن و قابلیت انتشار آنها به سایر نقاط، شناخته میشود. برخلاف تومورهای خوشخیم که محدود به محل خود باقی میمانند، سلولهای سرطانی میتوانند تودههایی به نام تومور در بخشهای مختلف بدن ایجاد کنند. علائم و نشانههای این بیماری بسته به نوع و محل سرطان متفاوت است، اما خونریزی غیرطبیعی، سرفههای طولانی، کاهش وزن بدون دلیل و تغییر در دفع مدفوع از جمله علائم شایع آن هستند.
تاکنون بیش از 100 نوع سرطان در انسان شناسایی شده است. مصرف دخانیات، چاقی، رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت بدنی، سوء مصرف الکل، عفونتهای خاص، قرار گرفتن در معرض پرتوهای یونیزان و آلایندههای محیطی، نقصهای ژنتیکی ارثی و عوامل دیگری در ابتلا به این بیماری نقش دارند. تشخیص سرطان از طریق معاینه فیزیکی، بررسی علائم و نشانهها، آزمایشهای غربالگری و تصویربرداری پزشکی انجام میشود. بیوپسی نیز برای تأیید نهایی تشخیص ضروری است.
در سال 2015، حدود 90٫5 میلیون نفر در سراسر جهان به سرطان مبتلا بودند. این تعداد در سال 2019 به 23٫6 میلیون مورد جدید در سال و 10 میلیون مرگ ناشی از آن در سراسر جهان افزایش یافت. با افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان به طور قابل توجهی افزایش مییابد. پیشبینی میشود که با افزایش سن افراد و تغییر سبک زندگی در کشورهای در حال توسعه، نرخ ابتلا به این بیماری در سالهای آینده همچنان رو به افزایش باشد.
سرطان، داستانی غمانگیز از سلولهای سرکش است که از نظم و هماهنگی چرخه طبیعی سلولی سرپیچی میکنند و به تکثیر و تقسیم بیوقفه دست میزنند. اما ریشههای این سرکشی در کجا نهفته است؟ علت اصلی ایجاد سرطان، تغییرات ژنتیکی در سلولها است. ژنها، نقشه راهنمای عملکرد سلولها را در اختیار آنها قرار میدهند و به آنها میگویند که چگونه رشد کنند، تکثیر شوند و چه زمانی از بین بروند. اما گاه در اثر عوامل مختلفی، این نقشه راه دچار نقص میشود و جهشهای ژنتیکی خطرناکی در ژنها ایجاد میشود. این جهشها، مانند فرماندهای سرکش، سلولها را به مسیری اشتباه هدایت میکنند و آنها را از نظم و هماهنگی طبیعی خارج میکنند.
چه عواملی میتوانند مسبب این سرکشی ژنتیکی شوند؟
بدن انسان به طور طبیعی سلولهای دارای DNA آسیبدیده را از بین میبرد. اما با افزایش سن، توانایی بدن در این کار کاهش مییابد. به همین دلیل، خطر ابتلا به سرطان در سنین بالاتر بیشتر میشود.
سرطان، بیماری پیچیدهای است که میتواند در هر نقطه از بدن رخ دهد و علائم آن بسته به نوع و محل سرطان و همچنین پیشرفت بیماری متفاوت است. در حالی که برخی از افراد ممکن است در مراحل اولیه هیچ علامتی را تجربه نکنند، در اینجا به برخی از علائم شایع اولیه سرطان که توسط انجمن سلامت آمریکا معرفی شده است اشاره میکنیم:
این لیست فقط شامل برخی از علائم شایع اولیه سرطان است و وجود هر یک از این علائم به طور خودکار به معنای ابتلا به سرطان نیست. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به خصوص اگر مداوم یا بدتر شوند، باید به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان مناسب صورت گیرد.
دنیای سلولهای بدن ما گاه دچار آشفتگی میشود. برخی از این سلولها از مسیر طبیعی رشد و عملکرد خود منحرف میشوند و تبدیل به سلولهای سرطانی میشوند. این سلولها که دیگر تحت کنترل بدن نیستند، به طور غیرطبیعی تکثیر شده و تودههایی به نام تومور را تشکیل میدهند. انواع مختلفی از این سلولهای سرکش وجود دارد که هر کدام در اندام یا بافت خاصی از بدن شورش میکنند. بیش از 100 نوع سرطان تاکنون شناخته شده است که هر کدام نام و ویژگیهای خاص خود را دارند.
درست است که شنیدن نام "سرطان" میتواند ترسناک باشد، اما به یاد داشته باشید که این بیماری مانند هر بیماری دیگر قابل درمان و پیشگیری است. در ادامه این مطلب، به معرفی برخی از شایعترین انواع سرطان بر اساس محل بروز و علائم آنها میپردازیم:
سرطان معده، کابوسی خاموش در اعماق دستگاه گوارش، زمانی رخ میدهد که سلولهای سرطانی در لایه داخلی معده رشد میکنند. این بیماری، علاوه بر سن و رژیم غذایی نامناسب، تحتتاثیر عواملی مانند سیگار کشیدن و عفونتهای باکتریایی نیز قرار دارد. رژیم غذایی سرشار از نمک، مصرف زیاد غذاهای دودی و کمبود میوه و سبزیجات در ایجاد این بیماری نقشی اساسی دارند. سوءهاضمه، درد معده، نفخ بعد از غذا و حالت تهوع خفیف، از جمله علائم شایع در مراحل اولیه سرطان معده هستند. با پیشرفت بیماری، علائم شدیدتری مانند خون در مدفوع، استفراغ، دلدرد، کاهش وزن، زردی و مشکل در بلع نیز بروز میکنند.
معده، کیسهای عضلانی در دستگاه گوارش است که پس از بلع غذا، وظیفهی هضم اولیه آن را بر عهده دارد. در شرایطی که سلولهای سرطانی در بخشی از معده رشد بیرویه داشته باشند، عملکرد این عضو حیاتی مختل شده و فرایند هضم و جذب غذا با مشکل مواجه میشود. با مشاهدهی علائم سرطان معده مانند: اختلال در هضم و جذب غذا، مانند سوءهاضمه، درد معده و حالت تهوع، مراجعه به متخصص گوارش و انجام معاینات و آزمایشات لازم، میتواند در تشخیص زودهنگام سرطان معده و افزایش شانس درمان موثر، نقشی حیاتی ایفا کند.
تشخیص زودهنگام سرطان معده با روشهایی مانند آندوسکوپی، نمونهبرداری و آزمایش خون، احتمال موفقیت درمان را به طور قابل توجهی افزایش میدهد. بسته به مرحلهی بیماری، روشهای درمانی مختلفی مانند جراحی، شیمیدرمانی و رادیوتراپی برای بیمار تجویز میشود. با آگاهی از علائم و عوامل خطر سرطان معده و مراجعه به موقع به پزشک متخصص، میتوان در برابر این بیماری خاموش، مقاومت کرد و شانس زندگی سالم و طولانی را افزایش داد.
سرطان روده، غولی خفته در دستگاه گوارش، میتواند در بخشهای مختلف روده شامل روده بزرگ، روده کوچک و راست روده رخ دهد. این بیماری در مراحل اولیه اغلب هیچ علامتی ندارد، اما علائم سرطان روده شامل تغییر در عادات روده، دل درد و خونریزی است.
نشانههای خاموش:
گروههای در معرض خطر:
تشخیص زودهنگام سرطان روده با روشهایی مانند کولونوسکوپی، آزمایش خون و مدفوع، شانس درمان را به طور قابل توجهی افزایش میدهد.
انواع درمان:
پیشگیری:
با آگاهی از علائم و عوامل خطر سرطان روده و مراجعه به موقع به پزشک متخصص، میتوان در برابر این بیماری خاموش، مقاومت کرد و شانس زندگی سالم و طولانی را افزایش داد.
سرطان مثانه، اختلالی در این عضو حیاتی بدن، میتواند زندگی فرد را به مخاطره اندازد. شایعترین نوع آن، سرطان سلولهای انتقالی است که سیگار کشیدن نقشی اساسی در ابتلا به آن دارد.
علائمی که باید جدی گرفته شوند:
خوشبختانه، سرطان مثانه معمولاً در مراحل اولیه قابل تشخیص است. تشخیص این بیماری با روشهایی مانند آزمایش ادرار، سیستوسکوپی و بیوپسی انجام میشود. سرطان مثانه بر اساس عمق نفوذ تومور به دیواره مثانه و عدم درگیری غدد لنفاوی، به چهار مرحله از 0 تا 4 طبقهبندی میشود. هرچه مرحله بالاتر باشد، بیماری پیشرفتهتر و درمان آن دشوارتر است.
انواع مختلفی از سرطان مثانه وجود دارد که شایعترین آنها عبارتند از:
در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده، به خصوص وجود خون در ادرار، باید به سرعت به متخصص اورولوژی مراجعه کنید. تشخیص و درمان زودهنگام سرطان مثانه نقش حیاتی در افزایش شانس موفقیت درمان و حفظ سلامتی بیمار دارد.
سرطان پوست، یکی از شایعترین انواع سرطان، در انواع مختلفی از جمله کارسینوم سلول سنگ فرشی، سلول پایه و ملانوم بروز میکند. ملانوم، گرچه از دو نوع دیگر نادرتر است، اما میتواند به سایر نقاط بدن و بافتهای مجاور حمله کند و گسترش یابد. در واقع، بیشتر مرگ و میرهای ناشی از سرطان پوست به این نوع خاص مربوط میشود. نوع رنگ پوست و قرار گرفتن در معرض عوامل خطر مانند آفتاب سوختگی، نقش مهمی در ابتلا به سرطان پوست دارند.
سه نوع اصلی سرطان پوست وجود دارد:
تشخیص و درمان زودهنگام سرطان پوست نقشی حیاتی در افزایش شانس موفقیت درمان و حفظ سلامتی بیمار دارد.
پانکراس، غدهای کوچک به طول 15 سانتیمتر در پشت معده، نقشی حیاتی در هضم و جذب غذا ایفا میکند. با افزایش سن، احتمال ابتلا به سرطان پانکراس بیشتر میشود و این بیماری بیشتر در مردان شیوع دارد.
عوامل خطر:
علائم:
تشخیص سرطان پانکراس در مراحل اولیه دشوار است. آزمایش خون، سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI از جمله روشهای تشخیصی این بیماری هستند. درمان سرطان پانکراس به مرحله بیماری، سلامت کلی فرد و سایر عوامل بستگی دارد. جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی از جمله روشهای درمانی این بیماری هستند.
روشهای پیشگیری:
سرطان پانکراس بیماری خطرناکی است که در مراحل اولیه علائم واضحی ندارد. با آگاهی از عوامل خطر و علائم این بیماری، میتوانید در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک به پزشک مراجعه کنید و از تشخیص و درمان زودهنگام بهرهمند شوید.
سرطان رحم، بیماری است که در سلولهای پوشانندهی رحم (آندومتر) ایجاد میشود. این بیماری دو نوع اصلی دارد:
عوامل خطر:
علائم:
تشخیص سرطان رحم با معاینه لگن، سونوگرافی واژینال، بیوپسی آندومتر و سایر آزمایشات انجام میشود. درمان سرطان رحم به مرحله بیماری، سلامت کلی فرد و سایر عوامل بستگی دارد.
روشهای پیشگیری:
سرطان رحم در صورت تشخیص زودهنگام به طور قابلتوجهی قابل درمان است. با آگاهی از عوامل خطر و علائم این بیماری، میتوانید در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک به پزشک مراجعه کنید و از تشخیص و درمان زودهنگام بهرهمند شوید.
سرطان دهانه رحم، بیماری است که در سلولهای دهانه رحم، بخش پایینی رحم که به واژن متصل میشود، ایجاد میشود. این بیماری تقریباً همیشه به دلیل عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود.
عوامل خطر:
علائم:
تشخیص سرطان دهانه رحم با انجام آزمایش پاپاسمیر به طور منظم انجام میشود. در این آزمایش، سلولهای دهانه رحم از نظر وجود ناهنجاریهای سلولی بررسی میشوند. درمان سرطان دهانه رحم به مرحله بیماری، سلامت کلی فرد و سایر عوامل بستگی دارد. جراحی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی و واکسنتراپی HPV از جمله روشهای درمانی این بیماری هستند.
پیشگیری:
سرطان دهانه رحم در صورت تشخیص زودهنگام به طور قابلتوجهی قابل درمان است. با آگاهی از عوامل خطر، علائم و روشهای پیشگیری از این بیماری، میتوانید از سلامت خود محافظت کنید و در صورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک به پزشک مراجعه کنید.
پروستات، غدهای گردویی شکل در پایین مثانه و جلوی روده بزرگ است که در مردان نقشی حیاتی در تولید مایع منی و باروری ایفا میکند. متأسفانه، این غده کوچک میتواند در معرض ابتلا به سرطان قرار گیرد.
روشهای پیشگیری:
سرطان پروستات در صورت تشخیص زودهنگام به طور قابلتوجهی قابل درمان است.
سرطان سینه، دومین سرطان شایع در میان زنان، با تشخیص زودهنگام از طریق ماموگرافی قابل درمان است. علائم اولیه سرطان سینه شامل توده در سینه، تغییرات پوستی، ترشحات غیرطبیعی و درد است. سابقه خانوادگی، ژنتیک، قاعدگی زودرس، یائسگی دیرهنگام، زایمان نکردن و چاقی از جمله عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستند.
توجه: این اطلاعات فقط جنبه ی آموزشی دارند و به هیچ وجه جایگزین مشاوره پزشکی نیستند. در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک، به پزشک مراجعه کنید.
*نکات مهم:
سبک زندگی سالم شامل رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و حفظ وزن ایده آل می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه کمک کند.
سرطان ریه، کابوسی که ریهها را هدف میگیرد، دومین سرطان شایع در مردان و سومین در زنان است. این قاتل خاموش، از سن 40 سالگی بیشتر قربانی میگیرد و متاسفانه تاکنون هیچ آزمایشی برای تشخیص زودهنگام آن وجود ندارد. اگرچه دود سیگار به عنوان عامل اصلی این بیماری شناخته شده، اما قرار گرفتن در معرض آلایندههای هوا، مواد شیمیایی، پرتودرمانی قفسه سینه و حتی روشهای تصویربرداری مانند سی تی اسکن، هم میتوانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
علائمی که خبر از تاریکی میدهند:
سرفههای مداوم، تنگی نفس، خس خس سینه، درد قفسه سینه، خلط خونی، کاهش وزن بیدلیل، تب و درد استخوان، زنگ خطرهایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.
پزشکان دو نوع اصلی را برای این بیماری در نظر میگیرند:
تشخیص این بیماری با استفاده از روشهای مختلفی مانند بیوپسی، سی تی اسکن و آزمایشهای خون انجام میشود. خوشبختانه، روشهای درمانی مختلفی مانند جراحی، شیمی درمانی، رادیوتراپی و ایمونوتراپی برای مبارزه با این بیماری وجود دارد. با تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب، میتوان شانس شکست این بیماری را به طور قابل توجهی افزایش داد.
سرطان خون، کابوسی که سلولهای خونی را به تسخیر خود در میآورد، یکی از کشندهترین انواع سرطان است. این بیماری که بیشتر در افراد بالای 55 سال شایع است، اما در کودکان زیر 15 سال نیز دیده میشود. این نوع سرطان به سه دسته کلی حاد، مزمن و میلوئیدی تقسیم میشود. در سرطان خون، سلولهای بنیادی مغز استخوان که مسئول تولید گلبولهای سفید، قرمز و پلاکتها هستند، دچار جهش ژنتیکی شده و به طور غیرطبیعی تکثیر میشوند. این سلولهای سرطانی، عملکرد سلولهای خونی سالم را مختل کرده و در نتیجه کم خونی، ضعف سیستم ایمنی و اختلالات انعقادی را به وجود میآورند.
تب، خستگی، کبودی آسان، خونریزیهای غیرمعمول، تنگی نفس، کاهش وزن، درد استخوان و عفونتهای مکرر، از جمله علائمی هستند که میتوانند نشان دهنده وجود سرطان خون باشند.
عوامل خطر:
خوشبختانه، با تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب، میتوان شانس شکست این بیماری را به طور قابل توجهی افزایش داد. روشهای درمانی مختلفی مانند شیمیدرمانی، رادیوتراپی، پیوند مغز استخوان و ایمونوتراپی برای مبارزه با این بیماری وجود دارد.
سرطان تیروئید، اختلالی که غده تیروئید، مسئول تنظیم هورمونهای مهم بدن را تحت تاثیر قرار میدهد، شایعترین نوع سرطان در زنان است. این بیماری با تشخیص زودهنگام، به طور قابل توجهی قابل درمان است.
علائمی که خبر از بحران میدهند:
سابقه خانوادگی و قرار گرفتن در معرض اشعه رادیواکتیو در دوران کودکی، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد. تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش خون، سونوگرافی، بیوپسی و اسکن هستهای انجام میشود. در اکثر موارد، سرطان تیروئید با درمان مناسب به طور کامل قابل درمان است.
سرطان استخوان، اختلالی نادر که استخوانها را هدف میگیرد، بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده میشود. این بیماری با تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب، به طور قابل توجهی قابل درمان است.
علائمی که خبر از بحران میدهند:
عوامل:
تشخیص سرطان استخوان با استفاده از آزمایش خون، اشعه ایکس، MRI و بیوپسی انجام میشود. با تشخیص به موقع و انتخاب روش درمانی مناسب، میتوان شانس شکست این بیماری را به طور قابل توجهی افزایش داد.
سرطان دهان، اختلالی که سلولهای دهان را تحت تاثیر قرار میدهد، شایعترین نوع سرطان در مردان است. این بیماری با تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب، به طور قابل توجهی قابل درمان است.
عوامل:
علائمی که خبر از بحران میدهند:
تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش فیزیکی، بیوپسی و آزمایشهای تصویربرداری مانند CT اسکن و MRI انجام میشود. در اکثر موارد، سرطان دهان با درمان مناسب به طور کامل قابل درمان است.
سرطان بیضه، اختلالی که سلولهای زایا (سلولهایی که اسپرم تولید میکنند) را تحت تاثیر قرار میدهد، بیشتر در مردان جوان بین 20 تا 34 سال رخ میدهد. این بیماری با تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب، به طور قابل توجهی قابل درمان است.
علائمی که خبر از بحران میدهند:
عوامل:
تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش فیزیکی، آزمایش خون، سونوگرافی و بیوپسی انجام میشود. درمان شامل جراحی برای برداشتن بیضه آسیبدیده، رادیوتراپی، شیمی درمانی و ایمونوتراپی است. با تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب، میتوان شانس شکست این بیماری را به طور قابل توجهی افزایش داد. حتی در مراحل پیشرفته، با درمان مناسب، احتمال بهبودی وجود دارد.
سرطان کلیه، اختلالی که سلولهای کلیه را تحت تاثیر قرار میدهد، بیشتر در افراد بالای 40 سال رخ میدهد.
عوامل:
علائمی که خبر از بحران میدهند:
تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش خون، آزمایش ادرار، سونوگرافی، CT اسکن و MRI انجام میشود. درمان شامل جراحی برای برداشتن تومور، رادیوتراپی، شیمی درمانی و ایمونوتراپی است. با تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمانی مناسب، میتوان شانس شکست این بیماری را به طور قابل توجهی افزایش داد.
تومورها، تودههای غیرطبیعی از سلولها هستند که میتوانند در هر نقطه از بدن رشد کنند. دو نوع اصلی تومور وجود دارد: خوشخیم و بدخیم.
تومور خوشخیم:
تومور بدخیم:
تشخیص نوع تومور با بیوپسی انجام میشود که در آن نمونهای از بافت تومور برای بررسی زیر میکروسکوپ برداشته میشود. در حالی که هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از همه تومورها وجود ندارد، برخی از اقدامات میتوانند خطر ابتلا به آنها را کاهش دهند، مانند:
درک تفاوت بین تومورهای خوشخیم و بدخیم برای تشخیص و درمان صحیح و همچنین پیشگیری از ابتلا به این بیماریها بسیار مهم است.
سرطان، چالشی بزرگ برای سلامتی بشر، با روشهای درمانی متنوعی روبرو است. انتخاب روش درمانی مناسب به نوع و مرحله پیشرفت بیماری بستگی دارد. در برخی موارد، تشخیص و درمان به طور همزمان انجام میشود، در حالی که در بیشتر مواقع، درمان شامل یک روش یا ترکیبی از روشهای زیر است:
جراحی:
شیمیدرمانی:
پرتودرمانی:
هورموندرمانی:
ایمونوتراپی:
درمانهای ترکیبی:
درمانهای تسکینی:
نکته مهم:
در این مقاله، سفری کوتاه به دنیای پیچیده سرطان داشتیم. از تعریفی ساده تا انواع شایع، علائم هشداردهنده، روشهای تشخیص و درمان، و نکات کلیدی پیشگیری، هر آنچه که باید در مورد این بیماری بدانید را به زبانی ساده و قابل فهم بیان کردیم. اما به یاد داشته باشید که این فقط یک مرور کلی بود. سرطان، دنیایی پهناور و پر از پیچیدگی است. هر نوع از آن داستانی منحصر به فرد دارد و هر بیمار، مسیری خاص را طی میکند.
نکات پایانی:
کلینیک کنسر پردیس، با یاری پزشکان مجرب و متخصص، در کنار شماست تا در این مسیر پر چالش، یاریگر شما باشد. با امید به فردایی عاری از سرطان.
<p>مجموعه درمانی پردیس شیراز در سال هشتاد وچهار با شعار سلامت نیاز نخست و با هدف ارتقاء سلامت مجموعه درمانی پردیس شهروندان در فضایی به وسعت چهارصد متر مربع و با بخشهای اورژانس، داروخانه و دندان پزشکی در شیراز آغاز بکار نمود.شهروندان در فضایی به وسعت چهارصد متر مربع و با بخشهای اورژانس، داروخانه و دندان پزشکی در شیراز آغاز بکار نمود.</p>
برای اطلاعات عمومی و تشخیص به موقع بسیار عالی بود
4 سال پیش