درمان سرطان استخوان باید توسط یک مرکز تخصصی با تجربه در زمینه سرطان استخوان انجام شود، جایی که تیمی از متخصصان مراقبت های بهداشتی مختلف به عنوان یک تیم چند رشته ای (MDT) از بیمار مراقبت می کنند. اعضای MDT شامل یک جراح ارتوپدی (یک جراح متخصص در جراحی استخوان و مفصل)، یک آنکولوژیست بالینی (متخصص در درمان سرطان غیر از جراحی) و یک پرستار متخصص سرطان و سایر افراد می باشد. اعضای MDT آنچه را که فکر می کنند بهترین روش درمانی برای شماست پیشنهاد می کند اما تصمیم نهایی با خود شما است.

• روش های درمان سرطان استخوان
• جراحی برای درمان سرطان استخوان
• وجود تومور در بازوها یا پاها 
• پرتو درمانی برای درمان سرطان استخوان
• انواع پرتو درمانی برای درمان سرطان استخوان
• شیمی درمانی برای درمان سرطان استخوان
• درمان هدفمند برای درمان سرطان استخوان

• جراحی برای برداشتن قسمت استخوان سرطانی - غالباً امکان بازسازی یا جایگزینی استخوان برداشته شده وجود دارد، اگرچه قطع عضو گاهی اوقات لازم است

• شیمی درمانی - درمان با داروی سرطان کش
• رادیوتراپی - درمانی که از اشعه برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود
• در بعضی موارد، دارویی به نام mifamurtide نیز ممکن است توصیه شود.

هدف اصلی جراحی برداشتن همه سرطان ها است. اگر حتی چند سلول سرطانی نیز باقی بماند، می تواند رشد کرده و تومور جدیدی ایجاد کنند. برای اطمینان از اینكه این اتفاق نمی افتد، جراحان تومور را به اضافه برخی از بافت های طبیعی اطراف آن برمی دارند. به این عمل برش گسترده گفته می شود. خارج کردن برخی از بافت های طبیعی به شما اطمینان می دهد که همه سرطان برداشته می شود.

پس از جراحی، یک آسیب شناس به بافتی که برداشته شده است نگاه می کند تا ببینید حاشیه (لبه های بیرونی که به عنوان بافت طبیعی برداشته شده است) سلول های سرطانی دارد یا خیر. اگر سلول های سرطانی در لبه های بافت دیده شوند، حاشیه ها مثبت نامیده می شوند. وقتی هیچ سرطانی در لبه های بافت دیده نشود، گفته می شود که حاشیه منفی، تمیز یا واضح است. برداشتن گسترده با حاشیه های تمیز احتمال رشد مجدد سرطان در همان ابتدا را به حداقل می رساند.

هنگام استفاده از گزینه های درمانی، بحث در مورد مزایا و معایب هر یک از انواع جراحی ها مهم است. به عنوان مثال، بیشتر افراد نجات اندام را بر قطع عضو ترجیح می دهند، اما این یک عمل پیچیده تر است و می تواند عوارض بیشتری داشته باشد. هر دو عمل هنگامی که توسط جراحان متخصص انجام می شود دارای نرخ بقای یکسانی هستند. مهم نیست که چه نوع جراحی انجام شود، پس از آن توانبخشی لازم است. این می تواند سخت ترین قسمت درمان باشد. در صورت امکان، بیمار باید قبل از جراحی با یک متخصص توانبخشی ملاقات کند تا بفهمد چه چیزی در این امر دخیل است.

جراحی قطع عضو

جراحی قطع عضو برای برداشتن بخشی یا کل اندام (بازو یا پا) است. وقتی برای درمان سرطان استفاده می شود، قسمتی از اندام همراه با تومور، برخی از بافت های سالم بالای آن و همه چیز در زیر آن برداشته می شود. در گذشته قطع کامل عضو روش اصلی برای درمان سرطان های استخوان در بازوها یا پاها بود. حال، این عمل فقط در صورت نیاز و به دلیل انجام ندادن عمل جراحی نجات اندام، مورد نیاز است. به عنوان مثال، در صورتی که برداشتن گسترده ای به معنای از بین بردن اعصاب، شریان ها یا ماهیچه های اصلی باشد که اندام بدون آن ها عملکرد خوبی نشان نمی دهد، ممکن است به قطع عضو نیاز باشد.

جراحی نجات اندام

هدف از جراحی نجات اندام، برداشتن همه سرطان بدون قطعن پا یا بازو است. این نوع جراحی بسیار پیچیده است و به جراحانی با مهارت و تجربه خاص نیاز دارد. چالش جراح این است که کل تومور را حذف کند در حالی که باید تاندون ها، اعصاب و عروق اطراف باقی بمانند. این کار همیشه ممکن نیست. اگر سرطانی به این ساختارها گسترش یافته باشد، باید همراه با تومور از بین برود. این مسئله ممکن است گاهی منجر به اندامی شود که دردناک باشد یا دیگر قابل استفاده نباشد. در آن صورت قطع بهترین گزینه ممکن است باشد.

در جراحی نجات اندام، یک برداشت گسترده برای برداشتن تومور انجام می شود. از پیوند استخوان یا آندوپروتز (به معنی پروتز داخلی) برای جایگزینی استخوان از دست رفته استفاده می شود که این پروتزهای داخلی از فلز و مواد دیگر ساخته شده اند. اگر پیوند استخوان یا آندوپروتز آلوده، شل یا شکسته شود، ممکن است به جراحی بیشتری نیاز باشد. بیماران جراحی نجات اندام ممکن است طی 5 سال آینده به جراحی بیشتری احتیاج داشته باشند و در برخی موارد نیاز به قطع عضو داشته باشند.

توانبخشی پس از جراحی نجات اندام بسیار شدیدتر از عمل قطع است. حدود یک سال طول می کشد تا بیماران بعد از نجات اندام پا، دوباره راه رفتن را یاد بگیرند. اگر بیمار در برنامه توانبخشی شرکت نکند، بازو یا پای نجات یافته بی فایده می شود.

جراحی تومور در مناطق دیگر

سرطان استخوان پهن در لگن در صورت امکان با برداشتن درمان می شود. در صورت نیاز می توان از پیوند استخوان برای بازسازی استخوان های لگن استفاده کرد. برای یک تومور در استخوان فک پایین، ممکن است تمام نیمه پایین فک برداشته شود و بعداً با استخوان های دیگر قسمت های بدن جایگزین شود.

برای تومورها در مناطقی مانند ستون فقرات یا جمجمه، ممکن است با خیال راحت بتوانید یک برش گسترده ایجاد کنید. سرطان های موجود در این استخوان ها ممکن است به ترکیبی از روش های درمانی مانند کورتاژ، جراحی برودتی و پرتو درمانی نیاز داشته باشند.

جراحی کورتاژ

در کورتاژ، پزشک بدون برداشتن بخشی از استخوان، تومور را خراش می دهد. این کار باعث ایجاد سوراخ در استخوان می شود. در بعضی موارد، پس از برداشتن بیشتر تومور، جراح برای تخریب سلول های تومور باقیمانده، بافت استخوانی اطراف را درمان می کند. این کار را می توان با کرایوتراپی یا با استفاده از سیمان استخوان انجام داد.

جراحی کرایوتراپی

برای این روش درمانی، نیتروژن مایع پس از برداشتن تومور در سوراخ باقیمانده در استخوان ریخته می شود. این سرماخوردگی شدید سلولهای تومور را با انجماد از بین می برد. بعد از جراحی کرایوتراپی، سوراخ استخوان را می توان با پیوند استخوان یا با سیمان استخوان پر کرد.

جراحی سیمان استخوانی

سیمان استخوانی PMMA (پلی متیل متیاكریلات) به صورت مایع در سوراخ استخوان قرار می گیرد و با گذشت زمان سفت می شود. این ماده با سخت شدن، گرمای زیادی به بدن می دهد. گرما به از بین بردن سلول های توموری باقی مانده کمک می کند. این اتفاق اجازه می دهد تا از PMMA به تنهایی و بدون جراحی بینی برای برخی از انواع تومورهای استخوانی استفاده شود.

بیشتر اوقات، از این روش درمانی برای درمان سرطان های استخوانی استفاده می شود که غیرقابل برداشت هستند، یعنی با جراحی نمی توان آن ها را به طور کامل از بین برد. در صورت یافتن سلول های سرطانی در حاشیه بافت برداشته شده، ممکن است از پرتو درمانی نیز استفاده شود.

پرتو درمانی با شدت تعدیل شده

پرتودرمانی با شدت تعدیل شده (IMRT) نوعی پیشرفته از پرتودرمانی خارجی است. با این تکنیک، رایانه پرتوهای تابشی را با شکل تومور مطابقت می دهد و می تواند شدت پرتو ها را تنظیم کند. تابش از بسیاری جهات به تومور منتقل می شود تا میزان تابشی را که از طریق یک منطقه از بافت طبیعی عبور می کند، کاهش دهد. این امر باعث می شود ضمن افزایش دوز تابش به سرطان، آسیب ناشی از تابش به بافتهای طبیعی کاهش یابد.

تابش پرتو پروتون

تابش پرتوی پرتون شکل خاصی از تابش است که به جای اشعه ایکس منظم، از پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. پروتون ها ذرات دارای بار مثبت هستند که در داخل همه اتم ها یافت می شوند. آن ها صدمه کمی به بافت هایی که از آن ها عبور می کنند وارد می کنند اما در از بین بردن سلول های مقصد بسیار خوب هستند. این کار اجازه می دهد تا دوز بالایی از تابش به تومور داده شود بدون اینکه صدمه ای به بافت طبیعی اطراف آن وارد شود. پرتو درمانی با اشعه پروتون به تجهیزات کاملاً تخصصی نیاز دارد و در همه مراکز درمانی موجود نیست.

عوارض جانبی پرتو درمانی

عوارض جانبی پرتودرمانی بستگی به این دارد که چه ناحیه ای از بدن تحت درمان باشد و چه مقدار از اشعه استفاده شود. عوارض جانبی رایج عبارتند از:

• خستگی (بی حالی)
• از دست دادن اشتها
• تغییرات پوستی در ناحیه تحت درمان، از قرمزی و ریزش مو تا تاول و پوسته پوسته شدن
• کم خونی
• حالت تهوع، استفراغ و اسهال (این موارد در صورت تابش اشعه به شکم بیشتر دیده می شوند)

داروهایی که برای شیمی درمانی استفاده می شوند

داروهایی که عمدتا برای درمان سرطان استخوان استفاده می شوند عبارتند از:

• دوکسوروبیسین (Adriamycin)
• سیس پلاتین
• اتوپوزید (VP-16)
• ایفوسفامید (Ifex)
• سیکلوفسفامید (Cytoxan)
• متوترکسات
• وین کریستین (Oncovin)

در بیشتر موارد، چندین دارو (2 یا 3 مورد) با هم تجویز می شود.

عوارض جانبی شیمی درمانی

شیمی درمانی سلول های سرطانی را از بین می برد، اما به برخی سلول های طبیعی نیز آسیب می رساند. بیمار در حین درمان، از نزدیک تحت مراقبت قرار خواهد گرفت و تیم درمانی سعی می کند از عوارض جانبی جلوگیری یا تا حد امکان آن را محدود کند. عوارض جانبی شیمی درمانی بستگی به نوع داروها، دوزهای مصرفی و مدت زمان مصرف آن ها دارد.

برخی از عوارض جانبی کوتاه مدت رایج عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• از دست دادن اشتها
• ریزش مو
• زخم در ناحیه دهان

مهم است که به تیم مراقبت از سرطان خود در مورد هر گونه عوارض جانبی بگویید تا بتوانند درمان شوند.

برخی از عوارض جانبی به برخی از داروها مرتبط است. مثلا:

ایفوسفامید و سیکلوفسفامید می توانند به مخاط مثانه آسیب زده و باعث ادرار خونی شوند. به این حالت التهاب مثانه هموراژیک گفته می شود. با دادن دارویی به نام مسنا همراه با شیمی درمانی می توان از بروز آن جلوگیری کرد.

سیس پلاتین ممکن است باعث آسیب عصبی (به نام نوروپاتی محیطی) شود که منجر به مشکلات بی حسی، گزگز و حتی درد در دست و پا شود. آسیب کلیه (به نام نفروپاتی) نیز می تواند پس از درمان با سیس پلاتین رخ دهد. دادن مایعات زیاد قبل و بعد از تزریق دارو می تواند به جلوگیری از این امر کمک کند. سیس پلاتین گاهی اوقات می تواند مشکلاتی در شنوایی ایجاد کند (معروف به سمیت ototo). بیشتر اوقات بیماران با این مشکل متوجه می شوند که در شنیدن صداهای بلند مشکل دارند. ممکن است پزشک قبل از دادن سیس پلاتین آزمایش شنوایی (که به آن ادیوگرام می گویند) را انجام دهد.

با گذشت زمان، دوکسوروبیسین می تواند به قلب آسیب برساند. با افزایش مقدار کل داروی داده شده خطر این امر افزایش می یابد. قبل از دادن دوکسوروبیسین، پزشک ممکن است عملکرد قلب شما را آزمایش کند تا مطمئن شود که آیا تجویز این دارو به شما ایمن است.

لازم به ذکر است که بسیاری از عوارض جانبی جدی نادر هستند، اما ممکن است اتفاق بیفتند. با تیم مراقبت از سرطان خود صحبت کنید تا بدانید چه انتظاری از شیمی درمانی دارید. پزشکان و پرستاران از نزدیک مراقب عوارض جانبی آن خواهند بود. برای اکثر عوارض جانبی درمان هایی وجود دارد، اما جلوگیری از آنها مهم است. بیشتر عوارض جانبی، با گذشت زمان و پس از پایان درمان از بین می روند. دریغ نکنید و هر گونه سوال در مورد عوارض جانبی را از تیم مراقبت از سرطان خود بپرسید.

ایماتینیب (imatinib)

برخی از آکوردوماها دارای نقایص ژنی (جهش) هستند که پروتئین هایی را تولید می کنند که به سلول ها را تحریک به رشد کردن می کنند. داروی (imatinib) یک داروی درمانی هدفمند است که می تواند سیگنال های این ژن ها را مسدود کند. این باعث می شود برخی از تومورها رشد را متوقف کرده یا حتی کمی کوچک شوند. از ایماتینیب برای درمان کوردوما استفاده می شود که گسترش یافته یا پس از درمان دوباره بازگشته است. از سال هاست که از Imatinib برای درمان کوردوما استفاده می شود، اما برای درمان این نوع سرطان توسط FDA (سازمان غذا و دارو) تأیید نشده است.

این دارو قرصی است که هر روز یک بار همراه غذا مصرف می شود. عوارض جانبی شایع خفیف است و می تواند شامل اسهال، حالت تهوع، درد عضلانی و خستگی باشد. این ها به طور کلی خفیف هستند. تجمع مایعات در اطراف چشم، پا یا شکم نیز می تواند یک مشکل باشد.

دنوزوماب (Denosumab)

(Denosumab) یک آنتی بادی مونوکلونال (نسخه ساخته شده توسط پروتئین سیستم ایمنی بدن توسط انسان) است که به پروتئینی به نام لیگاند RANK متصل می شود. لیگاند RANK به طور معمول به سلول هایی به نام استئوكلاست ها دستور می دهد تا استخوان را تجزیه كنند، اما وقتی دنوزوماب به آن متصل شود، این عمل مسدود می شود. در بیماران مبتلا به تومورهای سلول غول پیکر استخوان که یا بعد از جراحی برگشته اند و یا با جراحی نمی توان آن ها را از بین برد، دونوزوماب می تواند برای مدتی به کوچک شدن تومورها کمک کند. برای درمان تومورهای سلول غول پیکر، این دارو در زیر پوست تزریق می شود. اغلب، ممکن است ماه ها طول بکشد تا تومور کوچک شود.

بیشتر عوارض جانبی خفیف است و می تواند شامل بدن درد، خستگی و حالت تهوع باشد. یک عارضه جانبی نادر اما بسیار ناراحت کننده Denosumab آسیب به استخوان فک است که به آن استئونکروز فک گفته می شود. اغلب به عنوان یک زخم باز در فک شروع می شود که بهبود نمی یابد. این می تواند منجر به از دست دادن دندان ها و یا عفونت های استخوان فک شود. پزشکان نمی دانند چرا این اتفاق می افتد. به غیر از قطع داروی دونوزوماب، بهترین روش درمانی نیز نامشخص است. رعایت بهداشت دهان و دندان با استفاده از نخ دندان، مسواک زدن، اطمینان از مناسب بودن دندان مصنوعی و انجام معاینات منظم دندانپزشکی می تواند از این امر جلوگیری کند. بیشتر پزشکان توصیه می کنند بیماران قبل از شروع مصرف این دارو، معاینه دندانپزشکی داشته باشند و هرگونه مشکل دندان یا فک درمان کنند.

اینترفرون

اینترفرون ها دقیقاً روش درمان هدفمند نیستند. آن ها خانواده ای از مواد هستند که به طور طبیعی توسط سیستم ایمنی بدن ما ساخته می شوند. اینترفرون آلفا نوعی است که می تواند برای درمان تومورهای سلول غول پیکر استخوان که پس از درمان بازگشتند یا گسترش یافته اند، استفاده شود. این دارو اغلب به صورت تزریق روزانه در زیر پوست تجویز می شود. همچنین می تواند به عضله یا رگ نیز تزریق شود.

اینترفرون می تواند عوارض جانبی قابل توجهی ایجاد کند. این علائم شامل علائم مانند دردهای عضلانی، درد استخوان، تب، سردرد، خستگی، حالت تهوع و استفراغ است. بیمارانی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است در فکر و تمرکز دچار مشکل شوند. اینترفرون همچنین می تواند تعداد سلول های خونی را کاهش دهد. این اثرات تا زمانی که دارو استفاده شود ادامه دارد و بعد از قطع دارو بهبود می یابند. هنوز هم، برخی از بیماران مقابله با این عوارض جانبی را هر روز دشوار می دانند و ممکن است بخاطر آنها نیاز به قطع درمان داشته باشند.

جمع بندی

شما می توانید با مراجعه به انستیتو کانسر پردیس شیراز، از تجهیزات پیشرفته و پزشکان حاذق این مرکز درمان سرطان را پیش بگیرید و در راستای تشخیص سرطان استخوان به موقع و درمان این بیماری اقدام نمایید. با وجود اینکه سرطان استخوان از انواع نادر سرطان می باشد، با این حال مانند دیگر سرطان ها، آنچه می تواند درمان این بیماری را اثربخش سازد، تشخیص به موقع و زود هنگام بیماری است.