سرطان سینه یا سرطان پستان یک بیماری زنانه شایع است که کمتر در مردان دیده می شود به طوری که از هر 100 مورد ابتلا به سرطان سینه تنها یک مورد آن در مردان مشاهده می شود و همچنین در میان یک میلیون مرد تنها 10 نفر دچار این بیماری می شوند. علائم این نوع سرطان در خانم‌ها و آقایان مشابه است، اما از آن جا که مردان به طور منظم سینه‌های خود را بررسی نمی کنند و ماموگرافی انجام نمی‌دهند معمولا متوجه علائم آن نمی‌شوند. سرطان سینه در مردان از بیماری‌های نادر در میان آقایان است که به علت رشد و تکثیر خارج از کنترل سلول‌های داخل پستان رخ می دهد و ممکن است به سایر قسمت‌های بدن نیز منتقل شود و در آنجا گسترش یابد. در ادامه با علت سرطان سینه در مردان و علائم و راه های درمان آن بیشتر آشنا می شویم. 

• علائم سرطان سینه در مردان
• عوامل موثر در ابتلا به سرطان سینه در مردان
• تشخیص سرطان سینه در مردان
• مراحل سرطان سینه در مردان
• درمان سرطان سینه در مردان

شایع ترین علائم سرطان سینه در مردان، برآمدگی و برجستگی بدون درد و سفتی است که در زیر نوک سینه به وجود می آید. اندازه سرطان سینه در مردان در تشخیص اولیه معمولاً 2.5 سانتیمتر قطر دارد. تشکیل سرطان در زیر نوک سینه ممکن است رنگ نوک سینه را تغییر داده و به رنگ جدیدی در بیاورد. علاوه بر این، از نشانه های دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زخمی شدن پوست سینه
• جمع شدن نوک سینه به سمت داخل
• قرمزی، خارش یا فلسی شدن نوک سینه
• ورقه ورقه شدن یا کم رنگ شدن پوست سینه
• ترشحات نوک سینه
• درد در نوک سینه 

قرار گرفتن در معرض پرتو ها

قرار گرفتن در معرض اشعه های یونیزه از عواملی است که احتمال بروز سرطان سینه در مردان را افزایش می دهد. مردانی که قبلاً برای درمان بدخیمی در ناحیه قفسه سینه تحت درمان با شیوه پرتو درمانی قرار گرفته اند، به عنوان مثال مردانی که برای درمان لنفوم هوچکین که نوعی سرطان خون محسوب می شود، احتمال بروز سرطان سینه در آن ها بیشتر از دیگر مردان است.

بالا بودن سطح استروژن خون

در حالت عادی مردان در مقایسه با زنان مقدار بسیار کمتری استروژن تولید می کنند. اما در بعضی شرایط خاص و بیماری ها ممکن است سطح استروژن در مردان افزایش غیر عادی داشته باشد. رشد و بزرگ شدن غیر عادی سینه های مردان که اصطلاحا به آن ژنیکوماستی (gynecomastia) می گویند در نتیجه افزایش همین سطح استروژن به وجود می آید. غالبا سرطان سینه در مردان دارای گیرنده استروژن مثبت هستند یعنی پروتئینی که بر روی سطح سلول های سرطانی وجود دارد می تواند استروژن را دریافت کرده و آن را از طریق دیواره سلول به داخل سلول بفرستد. دو بیماری نیز وجود دارد که می تواند باعث افزایش سطح استروژن و میزان تولید آن در خون شود. یکی سندرم Klinefleter و دیگری بیماری سیروز کبدی است.

سندرم Klinefleter 

سندرم کالین فلتر در مردانی رخ می‌دهد که با یک نسخه اضافه از کروموزوم X متولد می‌شوند. در نتیجه به جای XY به صورت XXY هستند. مردان مبتلا به این سندروم بیضه‌هایی کوچک‌تر از اندازه طبیعی دارند و میزان ترشح تستوسترون در آن کاهش یافته و استروژن بیشتری در بدن آن‌ها تولید می‌شود.

سیروز کبدی

بیماری سیروز کبدی ممکن است در نتیجه مصرف بیش از حد الکل، هپاتیت مزمن ویروسی یا شرایط ژنتیکی به وجود آید که این بیماری منجر به افزایش تجمع مواد سمی در کبد می شود. بروز سیروز کبدی منجر به تغییر میزان پیوند های پروتئینی و آزاد هورمون های زنان و مردانه در خون می شود و باعث افزایش سطح استروژن در جریان خون مردان می شود. در نتیجه مصرف زیاد الکل احتمال بروز سیروز کبدی را در مردان افزایش داده و فرد استروژن بیشتری تولید می کند که موجب می شود فرد در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار گیرد.

زمینه خانوادگی

اگر پدر، برادر یا سایر بستگان مذکر یا حتی مونث فرد به انواع سرطان سینه مبتلا شده باشند احتمال ابتلا افزایش می‌یابد. اختلالات ژنتیکی در ژن‌های BRCA1 و BRCA2 از عوامل نادر، اما موثر در ابتلا به سرطان سینه می‌باشد. ژن BRCA2 ژنی است که بر روی کروموزوم 13 قرار دارد و وظیفه آن سرکوب کردن رشد بیش از حد سلول های غیر عادی می باشد.

لازمه تشخیص سرطان سینه یافتن سلول های سرطانی در بافتی است که از قسمت مشکوک برداشته شده است (نمونه برداری). بافت سینه ای مردان کوچک است و به همین خاطر تشخیص بافت سرطانی می تواند به راحتی و با لمس کردن حتی توسط خود فرد نیز انجام شود. همچنین بافت برداری در مردان ساده تر از زنان است. نمونه برداری با سوزن از توده مشکوک می تواند آغازی برای تشخیص سرطان سینه باشد. برای این کار پزشکان سوزنی در داخل توده فرو میکنند و مقداری از بافت ناحیه مشکوک به سرطان را بر می دارند. بعد از آن آزمایشات میکروسکوپی به وسیله پاتولوژیست (متخصص آسیب شناسی)  بر روی بافت برداشته شده انجام می گیرد تا علت بروز این توده تشخیص داده شود. روش دیگر تشخیص سرطان سینه در مردان شامل برداشتن کامل حجم توده می باشد. همچنین اگر ترشحاتی از نوک سینه فرد خارج شود می توان از همین ترشحات برای تشخیص استفاده کرد.

مرحله 0 سرطان سینه

مرحله 0 به intraductal carcinoma یا سرطان داخل لوله ای می گویند و به معنی این است که سرطان از مجاری لنفی فراتر نرفته است و در قسمت های مختلف بدن پخش نشده است.

مرحله 1 سرطان سینه

در مرحله 1 سرطان سینه، قطر تومور حدود 2 سانتیمتر یا کمتر است و هنوز گره های لنفاوی و دیگر قسمت های بدن را درگیر نکرده است.

مرحله 2 سرطان سینه

سرطان مرحله 2، به 2 دسته کلی تقسیم می شود. دسته اول قطر تومور کمتر از 2 سانتیمتر است و به گره های لنفاوی زیر بغل رسیده اند یا توموری که بین 2 تا 5 سانتیمتر قطر دارد ولی هنوز گره های لنفاوی زیر بغل را درگیر نکرده اند. تومورهای دسته دوم بزرگتر از 5 سانتیمتر هستند و گره های لنفاوی را درگیر نکرده اند یا اندازه ای بین 2 تا 5 سانتیمتر دارند و گره های لنفاوی را نیز درگیر کرده اند.

مرحله 3 سرطان سینه

این مرحله، 2 نوع پیشرفته ای از سرطان سینه را در بر می گیرد. سرطان سینه پیشرفته نوع اول به معنی این است که تومور کمتر از 5 سانتیمتر قطر دارد ولی به گره های لنفاوی که به دیگر ساختار ها متصل هستند نرسیده یا اینکه تومور بزرگتر از 5 سانتیمتر است و گره های لنفاوی را درگیر کرده ولی ممکن است به یکدیگر یا به ساختارهای دیگر متصل شده باشند. تومور نوع دوم نیز توموری است که بافت هایی مثل پوست، قفسه سینه یا گره های لنفاوی در داخل قفسه سینه را درگیر کرده است.

مرحله 4 سرطان سینه

سرطان سینه در مرحله 4 به سرطانی اطلاق می شود که متاستازیک است و به دیگر قسمت های بدن کشیده شده است. یعنی سرطان سینه متاستاز کرده و ممکن است تومور در قسمت های دیگر بدن مثل استخوان ها، شش ها، کبد یا حتی مغز نیز به وجود آمده باشد.

شکل های مختلفی از درمان برای مردانی که مبتلا به سرطان سینه هستند وجود دارد. در ادامه به درمان های متعارفی که برای درمان مردان مبتلا به سرطان پستان به‌کار می‌رود می پردازیم.

جراحی

دو نوع جراحی برای درمان سرطان سینه در مردان وجود دارد. نوع اول جراحی پستان برداری است. به این معنی که پستان، تعداد زیادی از غدد لنفاوی زیر بغل، حاشیه بالای ماهیچه‌های قفسه سینه و گاهی قسمتی از ماهیچه‌های دیواره قفسه سینه برداشته می شود. نوع دوم جراحی نگه دارنده پستان است که فقط توده سرطانی برداشته می شود. بعد از جراحی سرطان سینه مردان برای بیمار پرتودرمانی تجویز می‌شود تا اگر سلول سرطانی باقی‌مانده از بین بروند.

پرتودرمانی

در پرتودرمانی از پرتوهای ایکس یا دیگر انواع پرتو برای کشتن سلول‌های سرطانی با انرژی بالا یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می‌شود. پرتودرمانی دو نوع است. پرتودرمانی خارجی و پرتودرمانی داخلی. پرتودرمانی خارجی با استفاده از یک دستگاه خارج از بدن، به طرف توده سرطانی پرتو فرستاده می‌شوند. پرتودرمانی داخلی با استفاده از مواد رادیواکتیو موجود بر روی سوزن‌ها، لوله‌های نازک، دانه‌ها (Seeds)، سیم‌ها یا کاتترها مستقیماً داخل یا نزدیک سرطان قرار می‌گیرند. تجویز اینکه کدام نوع پرتودرمانی برای درمان به کارگیرد به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد.

شیمی‌ درمانی

نوعی درمان سرطان با استفاده از داروها را شیمی ‌درمانی می نامند که رشد سلول‌های سرطانی را با کشتن سلول‌ها یا توقف تقسیم آنها، متوقف میکند. شیمی درمانی به این صورت است که داروها وارد جریان خون می‌شوند و می‌توانند بر سلول‌های سرطانی تأثیر بگذارند. شیمی‌درمانی موضعی نیز وجود دارد. این نوع شیمی ‌درمانی به‌طور مستقیم در کانال نخاعی، یک اندام یا حفره بدن مثل شکم انجام می‌شود، داروها به‌طور عمده بر سلول‌های سرطانی همین نواحی اثر می‌گذارند. مانند پرتو درمانی روش تجویز شیمی ‌درمانی  سرطان سینه مردان نیز به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد.

درمان هدفمند

در حدود 9 نفر از هر 10 مرد مبتلا به سرطان پستان، سلول های سرطانی پستان دارای پروتئین (گیرنده) در خارج هستند که می توانند به هورمون هایی مانند استروژن یا پروژسترون متصل شوند و به رشد آن ها کمک کنند. به این موارد سرطان های پستان گیرنده هورمون مثبت (HR مثبت) گفته می شود. بعضی اوقات سرطان های پستان گیرنده استروژن مثبت (ER مثبت) یا گیرنده پروژسترون مثبت (PR مثبت) نامیده می شوند. این سرطان ها معمولاً با هورمون درمانی درمان می شوند. برخی از داروهای درمان هدفمند سرطان سینه مردان می توانند هورمون درمانی را حتی بیشتر موثرتر کنند، اگرچه این داروهای هدفمند ممکن است به عوارض جانبی نیز اضافه کنند.

جمع بندی

سرطان سینه در مردان می تواند به اندازه سرطان سینه در زنان خطرناک باشد. چرا که مردان دیر تر متوجه وجود آن می شوند و کمتر به علائم آن اهمیت می دهند. به همین دلیل این سرطان فرصت پخش شدن در بدن را پیدا میکند و به نوع بد خیم تبدیل می شود. پیشنهاد می شود علاوه بر چکاپ شدن های منظم، اگر متوجه علائم مشکوکی در ناحیه سینه شدید هرچه زودتر به پزشک مربوطه مراجعه کنید.  انستیتو کانسر پردیس جهت ارائه خدمات به موقع در راستای تشخیص سرطان سینه همیشه در کنار بیماران عزیز می باشد. به امید آنکه تشخیص به موقع این سرطان و پیگیری راه های درمان، بهبودی و تندرستی هر چه سریع تر برای همه بیماران حاصل شود.